De nachtmerrie van iedere ondernemer is uitgekomen voor autobedrijf Schoolderman in Zutphen. Een aanval door onbekenden met gijzelsoftware heeft alle operationele gegevens versleuteld. Van radiocodes tot klantdata; van schadefoto’s tot onderhoudshistorie.

Eigenaar Peter Schoolderman ontdekte eind vorige maand dat hij bij activering van zijn pc geen datatoegang kreeg.  Al snel werd duidelijk dat het niet ging om een regulier opstartprobleem maar om iets veel ernstiger. Een schermmededeling gaf aan dat de computer was vergrendeld met gijzelsoftware (versie Phobos). En dat de afzender pas na ontvangst van zesduizend euro (te voldoen in bitcoins) zou overgaan tot deblokkering.

Afspraak

De gevolgen voor de dagelijkse gang van zaken in het autobedrijf bleken direct. De harde schijf was onbruikbaar. “We konden niet bij onze agenda en klantgegevens komen. Wie er die dag voor een afspraak zouden komen? Geen idee.” Ook de back-ups van het autobedrijf en daaraan gelieerde Bandencentrum Zutphen bleken getroffen. “Zelfs onze labelprinter, waarvan de software draait onder Windows, is ermee gestopt.” Met behulp van papieren facturen, uitgedraaide werkplaatsorders en informatie van klanten heeft Schoolderman een deel van de data handmatig ingevoerd, in een nieuwe pc. Ook adressen in de Carsys-boekhouding heeft hij weten te converteren, maar de echt inhoudelijke voertuiginformatie blijft buiten bereik. Spontane hulp en advies van ict-experts heeft tot nu toe nog niet geleid tot een doorbraak. “En ik betwijfel of die er wel komt.”

Losgeld

Schoolderman zegt per e-mail contact te hebben gehad met de afperser(s). Op zeker moment gaf hij aan het ge-eiste losgeld bijeen te hebben, maar daarna vernam hij niets meer. “De politie adviseerde om niet te betalen. Het is nooit zeker of je probleem überhaupt wordt verholpen en of de oplossing dan blijvend is. Maar ik wilde hoe dan ook in contact komen en vanaf daar verder zien.” Voor hem persoonlijk rest nu niets anders dan administratief opnieuw te beginnen en gegevens handmatig in te kloppen. Hij plaatste daarom een oproep op Facebook: ‘Wij kunnen niet meer bij onze klantgegevens, autogegevens, agenda en afspraken. Alles ligt plat. Graag willen wij in contact komen met iedereen die een afspraak heeft gemaakt. Wilt u ons bellen of mailen?’ Zelf is hij open over de gebeurtenis, want “dit had iedereen kunnen gebeuren.” Vandaag maakten Omroep Gelderland en Hart van Nederland bij hem in de zaak tv-opnames. “Ik hoop op die manier collega’s te waarschuwen.”

Werkorders

Woordvoerder Tom Huyskens zegt dat Bovag,“voor zover wij kunnen achterhalen” niet eerder is benaderd door een lid/autobedrijf met deze melding. De organisatie zegt in dit stadium niets te kunnen betekenen voor Schoolderman. “Vrijwel al onze informatie hierover is gericht op preventie. Dus: niet klikken op verdachte linkjes, rare mails niet openen, etc. Maar als het eenmaal gebeurd is, is het gebeurd en niet terug te draaien. Het is dus van groot belang goed te letten op alles wat digitaal binnenkomt. We hebben niet, zoals wél met onze eigen juristen, fiscalisten en andere experts, een leger IT’ers om dit op te kunnen lossen.” Geluk bij een ongeluk is dat Schoolderman enige tijd terug besloot om in de werkplaats terug te gaan van tablet naar papieren werkorders. “Onze monteurs gaven daar toch de voorkeur aan. Tja, daar ben ik nu enorm blij om.”