De Bond van Verzekeraars vindt dat voertuigen moeten worden uitgerust met een zwarte doos, zoals die ook in vliegtuigen aanwezig is. Bij een ongeval kunnen data uit de auto van vlak voor het ongeval helpen snel een beeld te krijgen van de aansprakelijkheid.

Dat is een van de punten die het verbond aankaart in het zogeheten position paper Voertuigdata: de klant aan het stuur. Een dergelijke event datarecorder (EDR) neemt steeds de laatste acht seconden op van de rit. “Die informatie zou je zo uitgebreid kunnen maken als wenselijk is”, licht woordvoerder Rudi Buis van het verbond toe. “Voor het achterhalen van de toedracht van een ongeluk helpt het al als je bijvoorbeeld informatie hebt over de positie, de richting, de snelheid en of er geremd is vlak voor het ongeluk. Misschien moet het ook uitgebreid worden met een voicerecorder. Dan weet je bijvoorbeeld of iemand zat te bellen vlak voor het ongeluk.” Het verbond stelt dat het niet alleen in het belang is van verzekeraars dat deze informatie boven water komt. Behalve in de bewijslast ten aanzien van aansprakelijkheid kan een EDR ook van nut zijn bij het tegengaan van fraude. Ook zou de verkeersveiligheid ermee gediend zijn. In een reactie tegenover het NRC benadrukt Egbert-Jan van Hasselt, landelijk projectmanager infrastructuur van de politie, dat EDR-data alleen niet zaligmakend zijn: “Zulke gegevens vormen een aanwijzing, geen verklaring. Je moet nog altijd getuigen spreken om te begrijpen waarom iets gebeurde. Het kan zijn dat je een ongeluk veroorzaakt omdat je uitweek voor een overstekend kind, bijvoorbeeld.”

Amerikaans voorbeeld

Een EDR is al in veel nieuwe auto’s ingebouwd, maar ook in veel niet. De vraag is dan ook of een EDR ook via inbouw achteraf verplicht zou moeten worden. “Of het verplicht wordt, daar gaat het verbond niet over”, stelt Buis nog even voor de duidelijkheid. “In onze position paper hebben we alleen de wenselijkheid daarvan benoemd. In de VS is de EDR sinds 2013 al verplicht aanwezig in alle nieuwe auto’s. Je hebt dan ook veel auto’s rijden die hem niet aan boord hebben. De politiek zou bijvoorbeeld kunnen beslissen dat het wenselijk is dat elke auto er een aan boord heeft, ook in het kader van de discussie rond het appen achter het stuur. Maar dat is een politieke afweging.”

Regie

De roep om een EDR staat in de bredere context van de enorme hoeveelheid data die auto’s genereren. De vraag die daarbij steevast opkomt, is wie de baas is over de voertuigdata. Ook daar gaat het rapport op in. Het verbond pleit ervoor dat consumenten daar zelf over moeten kunnen beslissen. Nu nog verzamelen veel autofabrikanten die data om die vervolgens te verkopen aan derden. Verzekeraars willen dat een niet-commerciële instantie die data gaat beheren, alle data. “In het geval van de EDR zou de politie als eerste bij die data moeten kunnen. Vervolgens kunnen zij die data doorgeven, bijvoorbeeld aan verzekeraars. Wat betreft de overige data zou die beheerd moeten worden door een onafhankelijke instantie. Alleen met toestemming van de consument mag die dan doorverkocht worden. In het kader van de nieuwe privacywetgeving AVG is het ook noodzakelijk om dat op een dergelijke wijze in beheer te geven.