Op 1 januari 2022 wijzigt de norm voor het afstellen van koplampen bij de apk. Vanaf die datum moet de lichtmeting plaatsvinden op een gecontroleerd vlakke en horizontale vloer. Om zijn leden voor te bereiden op de gevolgen daarvan voor de werkplaatspraktijk organiseerde brancheorganisatie Bovag op 6 juli een webinar, met medewerking van apk-specialist Piet Schäfer van RDW.

Klachten over verblindende verlichting vormden een van de redenen waarom de apk-norm voor de lichtmeting wordt aangescherpt. Het is ook nodig, omdat het lichtbeeld van moderne auto’s nogal verschilt van dat van oudere auto’s. Piet Schäfer gaf daarvan een voorbeeld: “De huidige Mercedes S-Klasse produceert acht tot twaalf keer meer licht dan een Volkswagen Golf uit de jaren tachtig.” Daarnaast wil RDW de regels meer in lijn brengen met de regels in andere landen in Europa. Nederland is het enige land in Europa waar autobedrijven zelf de periodieke keuring mogen uitvoeren. In andere landen is dat voorbehouden aan overheidsinstellingen of derde instanties.

“Apparaten met een statisch verlichtingsscherm uit de jaren zestig en zeventig zijn sindsdien niet langer toegestaan.”

Norm

In zijn presentatie haalt Piet Schäfer een onderzoek van RDW aan waaruit blijkt dat de ondergrond waarop het voertuig en het koplamptestapparaat worden geplaatst van wezenlijke invloed is op de meting van het lichtbeeld, naast de technische staat van het apparaat en de juiste afstelling en gebruik ervan. Op 1 januari 2021 zijn al aangescherpte voorschriften ingegaan die worden gesteld aan het koplamptestapparaat. Piet Schäfer: “Apparaten met een statisch verlichtingsscherm uit de jaren zestig en zeventig zijn sindsdien niet langer toegestaan.”

Per 1 januari 2022 gelden ook eisen aan de horizontaliteit van de ondergrond waarop gemeten wordt. Per diezelfde datum wordt ook de daling van het lichtbeeld op aangepaste wijze gecontroleerd. Door een betere afstelling van de dimlichten komt er meer licht op de weg, vindt minder verblinding van medeweggebruikers plaats en in het geval van automatische hoogteregeling of luchtvering is het noodzakelijk dat de daling van de verlichting op de juiste wijze gecontroleerd wordt. Bovendien vraagt moderne slimme verlichting, waarbij led-lampen in de koplampunit in samenspel met camera’s in- en uitgeschakeld worden om tegenliggers niet te verblinden, om een horizontale vlakke vloer bij de afstelling ervan.

Bij de harmonisering van de controle op de daling van de dimlichten is bepaald dat er nog altijd een licht/donkerscheiding is, maar die hoeft niet horizontaal te zijn, dat mag ook in een golvende lijn. Gemeten aan de onderkant van een koplamp tot 80 centimeter moet de scheidslijn tussen licht en donker tussen de 0,5 en 2,5 centimeter per meter liggen. Daarmee is de bandbreedte kleiner dan nu, waarbij die tussen 0,5 en 4 centimeter ligt. Koplampen groter dan 80 centimeter moeten een scheidslijn hebben tussen 1 en 3,5 centimeter. Piet Schäfer: “Het gevolg van deze wijziging is dat we het lichtbeeld altijd op 50 à 60 meter voor de auto krijgen, de ideale afstand voor een bestuurder. Bovendien kunnen de lampen tegenliggers dan niet verblinden.”

Norm

Als norm voor de locatie waar het koplamptestapparaat staat, wordt binnen Europa vaak ISO-norm 1-604 gehanteerd. Ook vaak wordt gerefereerd aan de Duitse norm uit paragraaf 29 van de Duitse wegenverkeerswet. De huidige erkenningsregeling heeft het alleen over de vereiste vlakke ondergrond, groot genoeg voor testapparaat en voertuig. Daar komt nu dus de eis van horizontaliteit bij. Om te komen tot een realistische norm daarvoor heeft RDW besloten een afwijking tot 6 millimeter over 3 meter toe te staan voor het voertuig en 2 millimeter per meter voor het testapparaat.

Vervolgens ging Piet Schäfer uitgebreid in op de wijze waarop bij autobedrijven wordt beoordeeld of voldaan wordt aan die eis van een vlakke, horizontale vloer waar de lichtmeting plaatsvindt. Op het moment van het webinar heeft bij 9138 van de 9795 erkenninghouders een nulmeting plaatsgevonden. Gemiddeld bleek bij 23,1 procent de vloer niet aan de vereisten te voldoen.

Alle erkenninghouders hebben in week 28 een brief gekregen van de RDW waarin staat of de controlelocatie wel of niet voldoet en een eventuele instructie wat zij nog moeten doen om vanaf 1 januari 2022 te mogen keuren. Wie voor 15 november 2021 een nieuw onderzoek aanvraagt, wordt nog voor 1 januari 2022 bezocht. Op 1 januari 2022 geen goedkeuring betekent: niet keuren.

Markering

De bedrijven bij wie de nulmeting akkoord was, moeten vervolgens de controlelocatie duurzaam markeren, zodat de RDW bij een steekproef dezelfde meting doet als de apk-keurmeester. Dat betekent: een markering waar het linker voorwiel achter geplaatst wordt, een markering voor de uiterste positie van het linker achterwiel en een markering voor het voorste wiel van het testapparaat.

Bij keuring op een hefbrug of platenbank moet een duurzaam opschrift komen dat duidelijk maakt dat de hefbrug of platenbank gecontroleerd zijn. “Met duurzaam bedoelen we niet: een stukje papier op een hefbrug plakken, want dat is er een week later alweer af.” Eventuele oneffenheden moeten gemarkeerd worden, zodat duidelijk is dat op die plekken geen wiel mag staan, wat overigens de mogelijkheden tot keuren wel beperkt.