Het mooie van een door politici gepresenteerd plan is dat zij na enige tijd zonder schroom de zaken bijstellen. Voortschrijdend inzicht heet dat. De noodzaak om te reageren op commentaren uit de maatschappij kun je het ook noemen. Ook interne partijkritiek – tenslotte is een overheidsplan veelal een consensus-stuk – kan aanleiding zijn om voorgestelde plannen aan te passen of te schrappen. Ook het vrijdag 28 juni gepresenteerde klimaatplan zal dit traject van aanpassen ongetwijfeld doorlopen.

Kijken we naar het voor de autobranche belangrijke deel uit het voorliggende klimaatplan, dan valt op dat het kabinet vast blijft houden aan de doelstelling dat in 2030 iedere nieuw verkochte auto (of dat voor jong gebruikte importauto’s ook gaat gelden, is nog onduidelijk) een 100 procent elektrische auto moet zijn. Zelfs hybrides zijn dan taboe Of die doelstelling realistisch is en overeind blijft is zo’n punt dat in de tijd door voortschrijdend inzicht al dan niet aangepast zal worden. In het plan wordt de dieselauto zwaarder belast met een nog hogere accijns, maar mogen benzinerijders hopen op een status quo wat betreft de benzineaccijns. Ook zal er gewerkt worden aan een voorstel tot rekeningrijden, waarvan drie scenario’s ter discussie staan. Er komt een aanschafvoordeel voor elektrische auto’s, maar de zakelijke elektrische rijder ziet zijn voordeel snel kleiner worden en gaat uiterlijk in 2026 net als de benzinerijder 22 procent bijtelling betalen. Bestelauto’s gaan in twee stappen meer wegenbelasting betalen.

Pijnlijk

De reacties op het klimaatplan waren te voorspellen. Dat al in 2020 de bijtelling voor een volledig elektrische auto van 4 naar 8 procent gaat, valt met name niet goed. Bovag en RAI Vereniging waren er kritisch over, de in de VNA verenigde leasemaatschappijen laat bij monde van directeur Renate Hemerik weten: “Overstimulering tegengaan is ook in de ogen van VNA belangrijk, maar het is pijnlijk om te zien dat een en ander zo uitwerkt. Zeker omdat dit voorstel niet is onderbouwd met harde argumenten, maar is ingegeven door politiek sentiment. Discontinuïteit van elektrisch rijden zal het gevolg zijn. VNA heeft dit de laatste weken in intensieve contacten met de staatssecretaris veelvuldig gedeeld, maar vooralsnog heeft dat niet in een ander voorstel kunnen resulteren.”

Desastreus

De Vereniging Elektrische Elektrische Rijders gaat het verst en spreekt van een desastreuze ontwikkeling voor het elektrisch rijden in Nederland. Voorzitter Koos Burgman: “Het kabinet heeft de voorstellen voor elektrisch rijden van de klimaattafel naast zich neergelegd en dat is een verlies voor het milieu, de koploperspositie van Nederland en helpt veel minder mensen richting elektrisch rijden. Terwijl alle landen om ons heen de stimulering sterker aanzetten gaan wij op de handrem. Het Klimaatakkoord moest zorgen dat in 2030 alleen nog elektrische auto’s nieuw verkocht worden.  Met de huidige voorstellen zal dan maar 1 op de 3 verkochte auto’s elektrisch zijn.”

Absurd

In dat koor mengt zich ook de Vereniging Zakelijke Rijders, die het klimaatplan op het gebied van de automobiliteit zelfs ‘absurd’ noemt. Voorzitter Jan van Delft: “Als we een snel rekensommetje maken zien we dat de bijtelling volgend jaar voor zakelijke rijders kan verdubbelen ten opzichte van dit jaar bij aanschaf van een elektrische auto. Absurd vinden wij als Vereniging Zakelijke Rijders! Als je echt wil stimuleren, dan moet je de regels onveranderd laten, dit geeft ook een veel stabieler beleid.” Als gezegd, dat laatste is nu eenmaal een kenmerk van plannen van politici. Die wijzigen wel vaker en zullen dat ongetwijfeld ook doen wanneer de nu gepresenteerde maatregelen niet het gewenste effect blijken te hebben.