De tijd dat prijsverhogingen (of -verlagingen) beperkt waren tot een of twee keer per jaar is even historie geworden. Dagprijzen lijken soms zelfs terug te zijn, voor hoe lang is onduidelijk.
De oude economische wet dicteert dat prijs een product is van vraag en aanbod. Dat is uitgaande van vrije marktwerking welteverstaan, dus zonder overheidsingrijpen met subsidies en importheffingen. Hoewel de achtergronden achter de recente serie prijsverhogingen complex zijn van aard, speelt Covid-19 hierin wel een centrale rol. Allereerst omdat door corona de vraag wegviel, terwijl het aanbod er deels nog was. Als inkoper denk je dan al snel aan die economische wet, de prijs gaat vast omlaag en kan nog lager. Daardoor daalt de vraag verder. Wegvallende vraag en personeelsuitval zorgden echter voor sluiting van fabrieken en dus alsnog schaarste.
Giftige cocktail
Een van de grondstoffen die binnen onze sector een hoofdrol spelen is staal. In negen maanden tijd is de prijs ervan verdubbeld. China exporteerde voor corona meer dan het importeerde maar dat is inmiddels andersom. De economieën van zowel China als de VS groeien harder dan die van de EU. De vraag vanuit die gebieden overstijgt dus die vanuit de EU en dat zien we terug in prijs en beschikbaarheid. Zo’n analyse kun je maken per grondstof, nogmaals het is complexe materie. Ook zonder de invloed van de containerproblematiek. Een letterlijk dwarsliggend containerschip en de recente corona-uitbraak in een voor containertransport belangrijke Chinese haven zorgen voor een bijzonder giftige cocktail. Nog niet giftig genoeg, zegt u? Vergeet de tekorten aan elektronische componenten zoals chips vooral niet. Dat is deels te wijten aan het verleggen van productieslots, maar ook aan grondstofschaarste (denk aan silicium, koper, goud).
Doorberekenen
Leveranciers die wij polsten over dit onderwerp noemen niet mis te verstane percentages van prijsverhogingen die zij weer van hun leveranciers te horen krijgen. Als tussenpartij kan deze bijna niet anders dan dit bij de klant neer te leggen. Het duurder worden van grondstoffen, brandstofprijzen en vervoer kan de leverancier niet zelf opvangen en moet dat doorberekenen aan diens klanten. Uiteindelijk stijgen dus consumentenprijzen waardoor elke euro in de economie minder ver komt: inflatie dus. Een hogere inflatie staat al lang op de verlanglijst van economische beleidsmakers. Ingrijpen van die kant zit er ook dus niet in.
De prijsverhogingen zijn veelal aangekondigd en dus nog niet altijd direct zichtbaar voor de klanten. De prijsverhogingen van tien tot vijftien procent zijn vaak exclusief transportkosten die ook nog eens tot wel twintig procent omhoog gaan. Tegelijkertijd horen we van oplopende levertijden, die weer afdwingen dat er eerder besteld moet worden. En dat in een tijd waarin het al lastig gevonden wordt om een paar maanden vooruit te kijken in plaats van een jaar. Beschikbaarheid wordt dus minder vanzelfsprekend. Wie als leverancier tijdig inkocht profiteert daar nu van, wie leeg is moet kunstgrepen uithalen of nee verkopen. Hoe klanten gaan reageren is nog een spannende vraag. Gaan die uit vrees voor hogere prijzen hamsteren dan krijgt het vliegwiel een extra slinger en zal schaarste snel oplopen. Daarmee is de cirkel rond met die economische wet die zegt dat de prijs de schaarste uitdrukt.
