De ontwikkelingen in de auto-industrie gaan hard en dat heeft ook gevolgen voor het stellen van diagnose. Dit is er namelijk niet makkelijker op geworden.
Auto’s zelf zijn eigenlijk niet complexer geworden, stelt Tom Weeber, die als ZZP’er trainingen verzorgt over diagnose, onder andere voor Smeets Solutions. “De onderdelen in een auto zijn niet ingewikkelder geworden Het zijn er alleen veel meer geworden. Bovendien is de samenhang van deze systemen op softwareniveau groter, dit maakt het stellen van een diagnose moeilijker. Met al die verschillende systemen is het lastig om overzicht te bewaren.”
“Meer systemen hebben betekent ook meer problemen”, aldus Iwan Kennis, expert in diagnoses bij autobedrijf Wout Bouman. “Auto’s zijn voorzien van veel meer poespas. Neem bijvoorbeeld adaptive cruise control, tegenwoordig bijna standaard. Al die systemen hebben talloze sensoren. Die gaan allemaal wel een keer kapot.” Vaak hangen verschillende systemen ook samen. Als er dan één uitvalt, heeft dat gevolgen voor andere, schijnbaar niet gerelateerde systemen. Dit maakt het vinden van een oorzaak niet eenvoudig.
Bovendien is de tolerantie veel kleiner dan vroeger. “Als vroeger een verstuiver niet helemaal lekker werkte, dan kon je gewoon verder rijden”, legt Kennis uit. “Tegenwoordig wordt vanwege het milieu alles gemonitord. Is er iets niet helemaal lekker, dan verschijnt er meteen een foutcode op het dashboard.”
Meer rompslomp
Vervolgens is het aan de monteur om zijn weg te vinden in het woud van onderdelen. “Vaak verschijnen er een aantal foutcodes tegelijk, want alles hangt samen. Er is veel meer informatie die geanalyseerd moet worden. De monteur moet dit filteren tot een werkbaar geheel. De interpretatie van al die gegevens is ontzettend complex geworden”, aldus Weeber. “Automonteurs worden hierdoor steeds meer it-ers. Je bent tegenwoordig meer achter de computer bezig dan met een gereedschapskist.” Kennis beaamt dit. “Bij Wout Bouman hebben we meer laptops dan gereedschapskarren.”
Wat ook niet helpt, is dat steeds meer informatie door fabrikanten wordt afgeschermd. Om de informatie te zien, moet via een persoonlijk account worden ingelogd. “Niet alleen maakt dit het vinden van informatie een stuk ingewikkelder, maar de verplichting tot het openstellen van informatie wordt door fabrikanten ook uitgebuit”, vertelt Weeber. “Vroeger waren er veel universele instructies, maar fabrikanten willen dit niet.”
“Door informatie achter een log-in beschikbaar te maken, is het soms lastig om door de aanmeldprocedure heen te komen. Het is echter wel fijn dat er universeel gewerkt kan worden met de originele elektrische schema’s en procedures. Dit maakt het stellen van een juiste diagnose niet altijd makkelijk: diagnoseprocedures zijn gek genoeg niet altijd efficiënt voor het stellen van een nauwkeurige diagnose. Een monteur van een dealerbedrijf moet meestal de hele procedure afwerken, anders is er een kans dat de garantieaanvraag niet wordt goedgekeurd. Soms is er echter een veel snellere diagnosestrategie. Ook de extra opgelegde certificering door fabrikanten, importeurs en organisaties maken het lastig. Het is allemaal extra rompslomp. Zelfs al zijn de auto-onderdelen zelf niet ingewikkelder geworden, de manier van werken is wel veel complexer.”
State of health
Daarnaast zitten auto’s met een elektrische aandrijving vaak vol met onbekende techniek en hoogvoltage-componenten. Dit maakt dit type auto’s voor veel monteurs eng, terwijl ze langzaamaan wel steeds vaker opduiken bij universele autobedrijven. “De state of health check is een heel nieuw aspect. Dit is iets heel nieuws, dat er voor garagebedrijven nog bijkomt”, stelt Weeber. “Als een hybride of elektrische auto bij een garage komt, wil je wel weten of de batterij nog goed is. Door middel van een state of health check kun je bijvoorbeeld controleren hoeveel energie de batterij kan opslaan en hoeveel actieradius de nieuwe eigenaar nog ongeveer kan verwachten. Je kunt ook analyseren of er batterijcellen kapot of slecht zijn. Je bent dan wel weer bezig met software. Met name voor de oudere generatie monteurs is dit een enorme uitdaging.”

De state of health check speelt ook een belangrijke rol als een elektrische auto ingeruild wordt. Als garagebedrijf wil je dan wel weten wat de staat van de batterij is. Dit bepaalt voor een groot gedeelte de waarde van de auto. Ook bij de verkoop van de auto is de state of health van enorm belang. Bij de verkoop moet het garagebedrijf realistisch zijn over het bereik van de elektrische auto. Schat je dit te hoog in, dan leidt dit tot allerlei problemen. Volgens Weeber gaat het nog verder: “Niet alleen zal een garage de state of health moeten uitlezen, maar ook kunnen overleggen aan de klant. Hiermee wordt diagnose ineens ook een zaak van de verkoopafdeling.”
Ook leveranciers van diagnose-apparatuur zien de rol van diagnose groter worden. Bij Forvia bijvoorbeeld, dat ontstaan is uit de fusie van Hella en Faurecia, heeft men zich als doel gesteld te transformeren naar strategisch partner van autofabrikanten en de aftermarket. Hierbij speelt diagnose en de state of health een cruciale rol.
Forvia-dochter Hella Gutmann zet dan ook vol in op het verbeteren van zijn diagnose-apparaten, zodat ze zowel makkelijker te gebruiken zijn als meer functionaliteiten bieden. Het apparaat moet de gebruiker steeds beter kunnen helpen bij het vinden van het probleem. Volgens Hella Gutmann is hun diagnose-apparaat in 50% van de gevallen in staat om één component aan te wijzen waar het probleem speelt.
“Bij een elektrische auto bepaalt de gezondheid van de batterij zo’n 40% van de waarde van de hele auto. De state of health check is daarom erg belangrijk”, aldus Marco van der Aa, vice-president IAM North-West Europe bij Forvia. In een wereld waarbij de auto steeds duurzamer moet, wordt diagnose ook een onmisbaar onderdeel van de levenscyclus. Om echt duurzaam te zijn, moeten auto’s langer mee gaan. Het kunnen uitlezen van een auto om zijn ‘gezondheid’ te bekijken is een onmisbaar onderdeel van het verlengen van zijn leven.
“Als garage ben je ook van meer partijen afhankelijk”, vertelt Weeber. “Neem bijvoorbeeld de batterij van een hybride of elektrische auto. Ga je die zelf maken? Besteed je het uit aan een specialist? Of ga je op zoek naar een andere batterij, bij een demontagebedrijf of een refurbish-bedrijf? Je hebt heel veel keuzes. Deze moet je duidelijk communiceren aan de klant. Er is veel meer om over na te denken en dat maakt het proces ook complexer.”
Continu investeren
Ook AA Equipment, specialist in diagnosesystemen en werkplaatsapparaten, merkt dat bedrijven worstelen met de complexiteit. Er komen veel vragen binnen van garagebedrijven over het stellen van een diagnose. Johan Rozestraten, senior accountmanager bij AA Equipment, stelt: “We zien een toename van elektrische voertuigen in het universele kanaal, dus we zijn bezig hier invulling aan te geven met apparatuur en kennis.”
Volgens AA Equipment is het heel belangrijk dat monteurs getraind worden, zodat hun kennisniveau op peil blijft. “Wanneer bedrijven continu blijven investeren in informatie, kennis en de juiste apparatuur is men in staat om de vernieuwingen op te vangen die in de branche spelen.
Het afstoten van bepaalde zaken vanwege de nieuwere technieken leidt tot uitholling van het bedrijf.” Nieuwe technieken maken een bedrijf ook interessant voor jonge technici. Het is volgens Rozestraten dan ook belangrijk de oudere garde mee te nemen in de nieuwe technologie.
Maar EEn lampje
Die klant wordt steeds meer een onderdeel van het diagnose-proces. Naarmate het moeilijker wordt om een probleem te vinden, moet er beter gecommuniceerd worden met de klant. Kennis: “Neem bijvoorbeeld het uitlaatsysteem. Dankzij de eisen voor Euro 6 heeft elke auto een complete emissie-fabriek aan boord. Als daarin iets mis gaat, gaat direct het lampje van het motormanagement branden.”
‘Meer systemen betekenen ook meer problemen’
De klant verwacht dat duidelijk is waar het probleem zich bevindt, maar achter dat ene lampje zit een wereld van verschillende systemen en componenten. “Als garage moet je dan duidelijk zijn dat het vinden van het probleem veel tijd, en dus geld, kan kosten”, legt Kennis uit. “Nog vervelender wordt het als een paar weken later datzelfde lampje weer gaat branden. De klant denkt dan dat je iets niet goed hebt gedaan, terwijl het vaak een compleet ander probleem is.” Hierbij is goede communicatie met de klant van groot belang.
Onzekerheid
De toename in complexiteit vertaalt zich aan een toenemende vraag naar trainingen en ondersteuning. “Garages moeten op de hoogte blijven. Dat lukt alleen door veel te trainen. Met name systeemkennis is belangrijk: monteurs moeten weten hoe ze het diagnose-apparaat moeten gebruiken”, aldus Kennis. “Je ziet dat veel monteurs niet genoeg weten over de diagnose-apparatuur. Dit leidt tot onzekerheid, waardoor ze te voorzichtig worden en niet alle mogelijkheden gebruiken.”
“Er is bijvoorbeeld vaak onduidelijkheid over de gebruikte termen. Zo’n diagnose-apparaat is universeel terwijl de fabrikant merkspecifieke termen gebruikt. De componenten zijn bekend, maar de gebruikte termen zijn net even anders. Dit leidt tot onduidelijkheid.” Ook Kennis ziet regelmatig dat autobedrijven niet genoeg kennis hebben van diagnose. “In plaats van goed te meten, gaan ze dan maar lukraak onderdelen vervangen. Dit kan voor de klant enorm in de kosten lopen, terwijl dit helemaal niet nodig is.”
Diagnose stellen vereist al met al meer communicatie en meer planning. Of zoals Weeber het stelt: “Een auto is nog steeds opgebouwd uit hetzelfde soort onderdelen. Het zijn er alleen veel meer geworden, die allemaal met elkaar samenhangen. Daarbij zijn ook de eisen en de manier van werken ingewikkeld geworden. Dat alles maakt het stellen van een diagnose een stuk moeilijker.”
Foto boven: Marco van der Aa, vice-president IAM North-West Europe bij Forvia, benadrukte tijdens het Nationaal Aftersalescongres het belang van de state of health checks.