Nieuw in het ontwikkelaanbod van OOMT, het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Motorvoertuigenbedrijf en Tweewielerbedrijf, is de masterclass Leiderschap voor en door vrouwen in de mobiliteitsbranche. Het is een kosteloze masterclass die bestaat uit drie dagdelen waarin… Afijn, de naam zegt het al. Roos van der Marel van Autobedrijf Van Staalduinen in Maasdijk heeft net de eerste sessie achter de rug.
Partnercontent
Na een bezoek van een BOVAG-adviseur werd Rina van Staalduinen geattendeerd op de dienstverlening van OOMT. Hierop is adviseur werkgeverschap Hanny Hulleman op bezoek geweest. Eerst is er gekeken naar de gespreksvoering binnen het bedrijf. Met behulp van de gesprekskaarten van OOMT zijn er gesprekken over ontwikkelen en opleiden gevoerd. Daarna is Roos samen met Hanny verder gegaan om de structuur van het bedrijf te onderzoeken. Dit sloot aan op de afrondende studie van Roos aan de IVA en haar eigen zoektocht naar een eventuele overname.
Strategisch personeelsbeleid
Samen met Hanny is ze een traject Strategisch personeelsbeleid ingegaan, dat ingaat op vragen als: wie doet wat en hoe doe je dat? Roos van der Marel: “We zijn daarmee begonnen, omdat het voor mij niet duidelijk was wat precies het werkplaatsproces was. Ook taken en rollen hebben we onderzocht. Wie is waar verantwoordelijk voor? Met adviseur Hanny Hulleman zijn we begonnen het proces te optimaliseren, vanaf het moment dat een klant binnenkomt: wat zijn de eerste stappen? Waar vraag je naar? Maar ook als er een mail binnenkomt: wie reageert daarop? Als er wordt gebeld, wie neemt dan als eerste de telefoon op? Op basis van ons huidige proces heeft Hanny adviezen gegeven hoe onze werkplaats het beste zou functioneren. Dat heb ik met haar in meerdere sessies besproken, ook in overleg met de werkplaatschef. Daar zijn wat aanpassingen uitgekomen. Zo plannen we de werkplaatswerkzaamheden voortaan niet één dag vooruit, maar drie. We bestellen nu vandaag al de onderdelen die we over drie dagen nodig hebben. In het magazijn is hiervoor de benodigde ruimte gecreëerd. Het resultaat is dat bruggen niet onnodig bezet zijn en het werk in één keer afgemaakt kan worden. En natuurlijk kijk je een dag van tevoren of inderdaad alles in de bakken zit, of ook het onderdeel dat een wat langere levertijd had erin zit. En dat geeft ontzettend veel meer rust in de werkplaats. Zo’n traject heeft wel tijd nodig, want als je processen wil veranderen in je bedrijf gaat dat niet van de ene op de andere dag. Je kunt ook pas na een tijdje zien of iets werkt.”
“Een ander resultaat van dat traject is dat we zijn begonnen met werkoverleggen. Omdat we een kleine groep vormen, ging overleg altijd tussen neus en lippen door. Het doel was om dat meer structureel te doen, om ook te kunnen groeien als bedrijf. Nu hebben de monteurs elke ochtend met de werkplaatschef een dagstart, zoals we dat noemen. Ik als verkoper heb ook wekelijks met de serviceadviseur en de werkplaatschef een overlegmoment. En één keer per maand roepen we iedereen bij elkaar, voor een informeel moment. Daar willen we echt van iedereen horen wat hij of zij denkt. Ik stel dan bijvoorbeeld de vraag: welke auto zouden jullie nu in de showroom zetten? Dat levert leuke discussies op en zo proberen we iedereen bij het bedrijf te betrekken.”
Vrouwelijk leiderschap
Tijdens het OOMT-event Female Impact in oktober 2024 werd Roos gewezen op de nieuwe masterclass die OOMT organiseert. “Ik was net bezig mijn scriptie af te ronden voor de IVA, waarvoor ik voor ons eigen bedrijf heb onderzocht wat de beste weg was van Opel erkend-reparateur naar universeel autobedrijf. De masterclass vormde daar een mooie aanvulling op. Ik was benieuwd hoe er tegen leiderschap door vrouwen aangekeken wordt, want in mijn beleving is er niet zoiets als vrouwelijk leiderschap. Dat is de eerste dag van de masterclass ook bevestigd. Leiderschap is iets wat aan bepaalde kenmerken voldoet. Een leider heeft bepaalde persoonlijke kenmerken. De een heeft die kenmerken meer dan de ander, maar dat kan zowel een man als een vrouw zijn. Leiderschap past daardoor bij de ene persoon beter dan bij de andere. Dat heeft ook te maken met je persoonlijke ontwikkeling, met je karaktereigenschappen. Tijdens de masterclass werd wel gezegd dat je die kenmerken vaker bij vrouwen vindt dan bij mannen, maar dat betekent niet dat vrouwen een bepaalde manier van leidinggeven hanteren die anders is dan het leiderschap van mannen.”
Ondersteuning door OOMT
Leiderschap voor en door vrouwen in de mobiliteitsbranche is een masterclass, die in opdracht van OOMT wordt gegeven door de trainers Cristel van de Ven en Gwen van Valkengoed van organisatieadviesbureau Factor Vijf. Adviseur werkgeverschap bij OOMT, Hanny Hulleman: “Autobedrijf Van Staalduinen wordt geleid door moeder en dochter, en dat is best bijzonder. Moeder Rina heeft haar sporen in de branche al verdiend. Ik heb Roos geadviseerd gebruik te maken van de mogelijkheden binnen OOMT om te kunnen ontwikkelen op leiderschap. In de masterclass Leiderschap voor vrouwen door vrouwen, maar ook alle andere workshops word je meegenomen in de theorie, er worden tips en tools aangereikt om te kunnen toepassen in het bedrijf. Doel is om met en van elkaar te leren.”
Het traject Strategisch personeelsbeleid gebruikt Roos van der Marel als ondersteuning bij het nemen van de beslissing of zij in de toekomst het bedrijf van haar ouders wil overnemen. Hanny Hulleman: “Het bedrijf heeft de transitie gemaakt van Opel-dealer naar universeel autobedrijf. Ik heb eerst Roos meegenomen in het verandermodel van Knoster, dat zorgt dat de organisatie een visie, een plan, de middelen en de mensen met de juiste competenties heeft. Veranderen doe je samen met de mensen die je hebt. Vervolgens hebben we gekeken naar wat er nog meer nodig was en hoe je het werkproces efficiënt kun inrichten. Anders gezegd: hoe kun je het werkproces voor jou laten werken, in plaats van dat jij voor het werkproces moet werken? Ik heb dat in een aantal sessies met Roos besproken, die dat ook weer met haar moeder heeft besproken en dat heeft heel veel opgeleverd. Veranderen gaat niet zo snel, je moet inzichten ook toepassen en borgen in je organisatie. Het verandermodel vanaf het moment dat de visie duidelijk is. Dat doet Van Staalduinen heel goed.”
De masterclass bestaat uit zo’n vijftien leidinggevende vrouwen uit de mobiliteitsbranche. De samenstelling is behoorlijk divers. Roos van der Marel: “Er zitten twee vrouwen bij met een fietsenwinkel, iemand met een caravanstalling, schadeherstelbedrijven zitten erbij, maar de meesten komen wel uit het autobedrijf. Ook wat leeftijd betreft loopt het behoorlijk uiteen. Ik ben met 28 jaar de jongste in de groep, samen met nog een andere vrouw van 28, terwijl de rest tussen de dertig en vijftig jaar oud is.”
Sommige deelnemers aan de masterclass hebben dus al meer dan twintig jaar ervaring in hun branche. Toch is ook voor hen de masterclass waardevol. Roos van der Marel: “Het is gewoon heel fijn om met andere mensen in de mobiliteitsbranche te spreken. De autobranche is zo op zichzelf staand en verschillend van andere branches. Een ondernemer in de horecabranche heeft bijvoorbeeld geen werkplaats.”
Persoonlijk
Roos van der Marel kijkt terug op een geslaagde eerste sessie van de masterclass, waarvan haar vooral die constatering is bijgebleven dat vrouwelijk leiderschap feitelijk niet bestaat. “In een volgende sessie gaan we kijken waar iedereen staat, wat ieders valkuilen zijn en ieders sterke punten. Dat wordt dus heel persoonlijk. Zo’n masterclass is onderdeel van je persoonlijke ontwikkeling en dat vind ik mega interessant. In de eerste sessie hebben we bijvoorbeeld een assenkruis gemaakt, waarin je jezelf moest indelen langs twee assen: formeel-informeel en leiderschap-management. Ik vond mezelf echt in het midden, op het kruispunt van die twee assen. Als we bijvoorbeeld zo’n werkoverleg hebben, ben ik niet degene die het leidt, maar heb ik mijn inbreng op de punten die nodig zijn. Ik sta echt in het midden.”
Omdat de deelnemers aan de masterclass elkaar vaak niet kennen, bestaat de eerste sessie voornamelijk uit verkennende werkvormen. Roos van der Marel: “Je wil toch van elkaar weten hoe het bij de anderen in het bedrijf toegaat, hoe zij leiderschap zien.”
Het bedrijf
Autobedrijf Van Staalduinen in Maasdijk komt voort uit het transportbedrijf dat de opa van de huidige eigenaresse Rina van Staalduinen in 1919 opricht. Zijn zonen Dirk en Koos zetten het bedrijf voort op 1 april 1952. In 1985 wordt de transporttak afgesplitst en gaat verder onder de naam Staalduinen Logistics.
In 1965 wordt Autobedrijf Van Staalduinen officieel Opel Service-bedrijf. Rina van Staalduinen neemt het autobedrijf in 1992 over. Haar dochter Roos doet de verkoop. Van Staalduinen is geen officieel Opel-erkend reparateur meer, maar nog altijd gespecialiseerd in het merk. Daarnaast voert het bedrijf universeel onderhoud uit aan alle merken auto’s. Bij Autobedrijf Van Staalduinen voert Rina van Staalduinen de financiële administratie en is de verkoop in handen van Roos van der Marel. Daarnaast werken er drie monteurs, een chef werkplaats, een serviceadviseur en één leerling-monteur.
Er zit een deel theorie in de masterclass, maar ook heel concreet een vraaggesprek met Marlies Pestman, de directeur van James Autoservice, dat de deelnemers moesten voorbereiden. Roos van der Marel: “We konden haar vragen stellen, zoals hoe zij het vindt om met mannen samen te werken, want de autobranche blijft toch een mannenbranche, al zie je toch steeds meer vrouwen. Ook op de IVA, waar voornamelijk mannen zitten, zat ik met drie, vier vrouwen in de klas. Aan het einde van de eerste sessie kregen we ook nog een huiswerkopdracht mee: een vragenlijst waarmee je voor jezelf opschrijft wat je van de eerste dag hebt meegekregen. Een voorbeeld is de vraag: wat heb je ontdekt over werken in een mannenwereld? Daarop is mijn antwoord: achter je eigen beslissingen blijven staan. Ik weet van mezelf dat ik heel erg kan twijfelen, maar als leider moet je ook een beslissing kunnen nemen. En soms kom ik erachter dat een beslissing verkeerd was, maar je moet soms een keuze maken.”
Saamhorigheid
“Wat ik gemerkt heb in de groep , is dat de deelnemers heel erg op zoek zijn naar saamhorigheid. Voor mijzelf speelt dat niet zo’n rol, omdat ik vanuit de IVA al mijn connecties met andere vrouwen in het autobedrijf heb. Die bel ik geregeld op als ik ergens tegenaan loop. Bij sommige vrouwen in de masterclass merk ik dat zij op zoek zijn naar andere vrouwen die ze af en toe kunnen vragen: hoe doe jij dit? Een goed netwerk is immers het belangrijkste wat er is.”
