September vorig jaar presenteerde Bovag Schade een onderzoek naar merkerkend schadeherstel. Hoewel niet volledig en uitputtend rijst hieruit een beeld op van een fenomeen dat door de snel toenemende complexiteit van voertuigen aan belangrijkheid zal winnen.
Het onderzoek werd gedaan door Zilverstad Consultancy en door oprichter Johan Schoonhoven gepresenteerd. Aan de basis van het onderzoek ligt de behoefte om aan te kunnen tonen dat schades kwalitatief goed en veilig hersteld zijn. Met de toenemende complexiteit van voertuigen wordt dat steeds meer een zaak van de fabrikant. Merkerkend schadeherstel moet dan ook worden gezien als schadeherstel, verricht volgens voorschriften van de fabrikant en onder regie, dan wel verantwoording van de fabrikant. De link met de fabrikant is er via de dealer, er is in het geval van merkerkend schadeherstel dan ook altijd een uitbestedingsovereenkomst met een dealer. Die meldt een schadeherstelbedrijf aan, vervolgens wordt een audit gedaan en bij het goed doorlopen daarvan wordt een bedrijf gecertificeerd.
Eisen
Dat het onderzoek niet uitputtend is komt mede doordat sommige autofabrikanten nog nauwelijks een programma voor schadeherstel hebben opgetuigd (Honda, Subaru, Mitsubishi). Andere fabrikanten leverden hun informatie niet of te laat aan (Volvo, Ford, Peugeot, Citroën, DS, Opel, Tesla). Een andere beperkende factor was dat de meeste merken geen inzage gaven in de eisen voor merkerkend schadeherstel. Het was dan ook moeilijk om vast te stellen welke opleidingen medewerkers van een bepaald schadeherstelbedrijf gevolgd moeten hebben. Bekend is wel dat een aantal merken aanvullende opleidingen verzorgt bovenop de mbo-opleiding voor schadehersteller, niveau 3 die binnen de branchenorm verplicht is en die door alle merken als minimumeis wordt gesteld. Bij sommige merken volstaat die branchenorm, al laten importeurs al wel weten dat dat met name komt doordat de auto’s in het A-, B- en C-segment nog niet dermate complex zijn dat aanvullende opleidingen noodzakelijk zijn, maar dat dat er wel aan zit te komen.
Enkele merken vereisen bovenop de extra kwalificatie van schadehersteller niveau 3 nog de kwalificatie autoschadetechnicus niveau 3. Aanvullende, merkspecifieke opleidingen zijn voor iedere schadehersteller tegen betaling toegankelijk. Bij beperkte opleidingscapaciteit krijgen de merkerkende herstellers wel voorrang. “Aan de andere kant hebben we ook een importeur gesproken die zegt zelden een verzoek te krijgen voor een merkerkende opleiding”, aldus Johan Schoonhoven. Voor autospuiters geven de merken geen aanvullende opleidingen. Die worden in de meeste gevallen verzorgd door de lakleveranciers.
Kosten
Eén probleem is dat een merkerkenning vaak maar voor één, twee of drie jaar geldt. Zekerheid dat je het volgende jaar ook merkerkend schadehersteller bent, heb je nauwelijks. Daar staan wel flinke investeringen tegenover, onder meer in merkspecifiek speciaalgereedschap, equipment en opleidingen. Uit het onderzoek van Zilverstad komt naar voren dat die initiële kosten voor merkerkend schadeherstel sterk variëren. Voor een aantal merken, waaronder Toyota, Nissan en Hyundai ben je voor vijfduizend euro al in business. Wil je een merkerkenning hebben voor Volkswagen, Audi of Jaguar, dan praat je over investeringen van een ton of meer. Bij de een volstaat een speciale momentsleutel, bij de ander moet je trainingen volgen, speciaalgereedschap en diagnoseapparatuur aanschaffen.
En dan is het nog maar de vraag hoeveel werk je ermee binnenhaalt. Het maakt daarbij nogal verschil of je Jaguars of Volkswagens herstelt. Van de eerste zijn er nu eenmaal veel minder op de weg dan van de laatste. Hiervoor heeft Zilverstad het maximaal theoretisch aantal schades berekend op basis van de verkoop nieuw van 2010 tot 2018, zonder rekening te houden met import of export, een schadefrequentie van eens in de vijf jaar en de aanname dat al deze schades door een merkerkend schadeherstelbedrijf worden uitgevoerd. Dan ligt dat aantal voor Jaguar op 143 en voor Volkswagen op 1825. Met de veertien huidige Jaguar-merkerkenningen zijn dat er dus gemiddeld ruim tien per Jaguar-erkend schadeherstelbedrijf. Zet dat af tegen de hoge initiële kosten voor de merkerkenning en je bedenkt je wel twee keer voordat je besluit Jaguar-erkend schadehersteller te worden. Ter vergelijking: met eveneens hoge initiële kosten ben je als gemiddeld Volkswagen-erkend schadeherstelbedrijf met ruim 36 schades al een stuk beter af.
Merkerkenning biedt weinig zekerheid en vergt hoge investeringen.
De kosten voor de toegang tot de reparatie-informatie kunnen ook aardig oplopen. Voor Porsche zijn die het hoogst: zo’n 500 euro per maand. Bij Suzuki ben je voor 55 euro per maand in het bezit van alle benodigde technische informatie. Zou je voor alle merken voor een heel jaar lang willen beschikken over alle reparatie-informatie, dan ben je 62.500 euro kwijt. Het is duidelijk: schadeherstelbedrijven die zich willen begeven op het pad van merkerkend schadeherstel zullen keuzes moeten maken.
Je komt er ook niet zomaar tussen, want veel merken hebben het aantal merkerkenningen per dealer beperkt. Zo geldt voor de merken uit de Volkswagen Groep dat er maar één merkerkenning per dealer wordt afgegeven. Bij BMW/Mini en Huyndai mogen dat er twee zijn en bij een aantal merken meerdere, mits dat economisch verantwoord is. Slotsom van Zilverstad is dat het aantal merkerkenningen op dit moment op zijn maximum is en dat zelfs in een inkrimping van het netwerk is voorzien. Dat laatste heeft verschillende oorzaken: er is een consolidatieslag gaande onder dealers, dealerholdings die meerdere merken voeren en in het bezit zijn van eigen schadeherstelvestigingen zullen hun werkzaamheden gaan clusteren, waarbij niet alle merken meer in elk schadebedrijf hersteld kunnen worden en er is een sterke concentratie van herstelactiviteiten bij een aantal merken, met name Volkswagen, BMW, Mercedes en Renault.
Autotech
Natuurlijk is er nog voldoende schadeherstel voor het generieke schadeherstelbedrijf, waarvoor een merkerkenning niet nodig is. Maar is merkerkend schadeherstel een monopolie van de fabrikant, of is er een alternatief? Onlangs werd de Autotech Academy opgericht omdat bleek dat het onderwijs in de kennis en kunde met betrekking tot het zoeken naar en vinden van reparatie-informatie tekortschiet. De Autotech Academy heeft een opleidingsprogramma samengesteld op basis van een aantal merken die naar land van herkomst zijn geclusterd. Waartoe de op deze wijze opgeleide Autotech Genius in staat is, moet nog blijken, omdat de eerste afgestudeerden pas in de loop van dit jaar worden verwacht. Vooralsnog lijkt het echter een serieus alternatief voor merkerkend schadeherstel.
