In december 2019 verscheen van KPMG het rapport ‘Mobility 2030: Are you ready to rise to the challenge?’ In een interview met Aftersales Magazine vertalen twee van de drie auteurs de betekenis ervan naar de praktijk van het autobedrijf.

Onder het rapport prijken de namen van Paul Kromhout, Stijn de Groen en Steven Verstoep. Met die laatste twee hebben we een afspraak in het imposante hoofdkantoor van KPMG Nederland in Amstelveen. Stijn de Groen is manager van het sector overstijgende programma Mobility 2030, waar behalve Automotive onder meer de sectoren Transport, Energy, Infrastructure en Financial Services bij betrokken zijn. Dat de automotive sector sterk aan het veranderen is, is wel duidelijk, maar wat betekent dat nu voor het autobedrijf? Uit de vraagstelling in de titel van het rapport blijkt al dat daar geen eenduidige antwoorden op te geven zijn. Stijn de Groen: “Het is zaak dat ook het autobedrijf gaat nadenken over de korte, de middellange en de lange termijn, en meer dan ze de afgelopen tachtig jaar hebben gedaan. Het zou goed zijn als iedere ondernemer voor zijn eigen situatie zou nagaan: wat is de impact van de veranderingen die het rapport beschrijft op mijn bedrijf en hoe ga ik daarop reageren?”

‘Het is zaak dat ieder autobedrijf hierover gaat nadenken, meer dan de afgelopen tachtig jaar.’

Steven Verstoep is als consultant, met de nodige ervaring bij verschillende dealergroepen, de jongste toevoeging aan het Mobility 2030-team. Zijn expertise ligt vooral op het gebied van de achterliggende technologie. Hij vat de betekenis van het rapport voor het autobedrijf als volgt samen: “Die vermenging met andere branches betekent ook een vervaging van waar de inkomsten van het autobedrijf vandaan komen. Dat is straks niet meer hoofdzakelijk de marge op onderdelen.”

Waardeketen verandert

De vraagstelling in de titel is een oproep aan alle partijen die beroepsmatig met mobiliteit te maken hebben, om over toekomstige mobiliteit na te denken: niet alleen de overheid, maar ook energieleveranciers, software-ontwikkelaars, verzekeraars, leasemaatschappijen en natuurlijk de autobedrijven. Stijn de Groen: “Iedereen kent de traditionele waardeketen, maar daar komen schakels tussen. Zo zijn fleetowners en platformen nieuwe schakels in die keten. Bovendien komen er in het totale ecosysteem tal van partijen bij (zie figuur 1). Specifiek voor de opleiding voor het vak van autotechnicus betekent dat dat die van veel meer terreinen kennis moet hebben. Maar ook voor verzekeraars verandert het speelveld. Die richtten zich voorheen voornamelijk op de consument als verzekeringsnemer. Nu nog maar 20 procent van de auto’s gekocht wordt door particulieren krijgen zij veel meer met partijen als fleetowners te maken. Ook autobedrijven zijn tot op heden gewend om deals te maken met particulieren. Wanneer particulieren niet langer de belangrijkste eigenaren zijn van de auto, zul je op zoek moeten naar je nieuwe klanten die wel de eigenaar zijn. Het probleem is dan: hoe komt een individuele garage op de radar van de grote serviceproviders? Die willen helemaal geen zaken doen met dergelijke kleine bedrijven, maar bijvoorbeeld wel met een hele keten van garagebedrijven.”

Elektrisch rijden

Van alle verandertrends is de opkomst van elektrisch rijden de duidelijkste en op korte termijn de belangrijkste. Het KPMG-rapport houdt het erop dat de omslag naar elektrisch rijden ergens in de komende tien jaar zal plaatsvinden, met een gelijkschakeling van de total cost of ownership voor EV’s en traditionele verbrandingsmotoren in 2023. Steven Verstoep: “Het huidige verdienmodel van het dealerbedrijf is sterk afhankelijk van de brutomarge op de aftersales. De opkomst van elektrische voertuigen gaat van grote invloed zijn op dat verdienmodel. Wij schatten dat 50 tot 60 procent van die omzet verdwijnt als gevolg van de komst van de elektrische auto. Er zijn gewoon autobedrijven die dat weigeren onder ogen te zien. Daarbij zullen dealers eerder de impact van die verandering merken dan de universele garages, die nu eenmaal een ouder wagenpark servicen.”

‘Vermenging met andere branches betekent een vervaging van waar de inkomsten van het?autobedrijf vandaan?komen.’

Stijn de Groen: “We zien dat het gebruik van de auto met verbrandingsmotor duurder gemaakt wordt, waardoor de elektrische auto voor steeds meer mensen aantrekkelijk wordt. Toch is er nog een aantal dealers die niet overtuigd is van een daadwerkelijke omschakeling naar elektrische aandrijving, die denken dat de interesse in auto’s met verbrandingsmotoren weer groter wordt wanneer de fiscale stimulans voor elektrisch rijden kleiner wordt, lees: de bijtelling verhoogd wordt. Het is echter niet alleen zaak dat we van de verbrandingsmotor af gaan, maar ook dat we voor de hele energievoorziening van de fossiele brandstoffen af gaan. Het is veel mooier als we meer duurzame energie gaan gebruiken en elektrische auto’s daarvoor inzetten. Vraag en aanbod van elektriciteit lokaal op elkaar afstemmen, dat zal nog een behoorlijke uitdaging zijn.”

MaaS

Naast de energietransitie en de overgang naar elektrisch rijden, is er een andere beweging, namelijk de opkomst van Mobility as a Service (MaaS), de combinatie van de auto met alle andere mogelijke vormen van vervoer. Daarin ziet Stijn de Groen in ieder geval geen leidende rol voor het autobedrijf. “Dat wordt echt een kwestie van een paar hele grote bedrijven die het voortouw nemen en de consument direct een propositie kunnen bieden. Het autobedrijf zal daarin hooguit als onderaannemer, als uitvoerder, een rol in gaan spelen.”

Steven Verstoep: “Er zullen altijd niches blijven, rolstoelvervoer bijvoorbeeld, om maar wat te noemen. Overigens liggen er voor dat concept van Mobility as a Service, net als voor het autonoom rijden, nog flinke uitdagingen. 97 procent van de reizen is nog unimodaal: mensen nemen één vervoermiddel voor hun reis. Idealiter biedt een platform de mogelijkheid van plannen, boeken, betalen en het krijgen van toegang, waarmee je deur-tot-deurtransport faciliteert. Maar dat aan elkaar knopen van diensten blijkt nog best lastig.”

En als het al zo ver komt, betekent dat dan dat het aantal autokilometers zal afnemen? Stijn de Groen: “Dat valt te bezien. De verkoop van nieuwe auto’s aan particulieren is al historisch laag, maar het is niet gezegd dat meer autodelen het aantal auto’s zal doen afnemen.”

Steven Verstoep: “Ik sprak daar laatst nog een hoogleraar aan de TU Eindhoven over. Die stelde dat mensen van nature helemaal niet bereid zijn om assets met anderen te delen. En dat is wel nodig om straks efficiency te kunnen bereiken bij het aanbieden van een mobiliteitsplatform. Het is wel zo dat de behoefte aan vervoer, zeker in de randstedelijke gebieden, zal toenemen. De vraag naar Mobility as a Service zal dus, in potentie, ook toenemen, maar die assets zullen gedeeld moeten worden teneinde met minder assets toe te kunnen.”

Stijn de Groen: “Als de economie blijft groeien, en mensen makkelijk zelf een auto kunnen kopen, is het ook helemaal niet logisch dat dat gebeurt. We zitten ook nog met de vergrijzing. Als auto’s straks meer zelf kunnen en reizen ook voor ouderen gemakkelijker wordt, is de afname van het aantal auto’s bepaald niet vanzelfsprekend.”

Overheid

Steven Verstoep: “De praktijk in Finland wijst uit dat het succes van Mobility as a Service nu nog sterk afhankelijk is van overheidsregulering. In Nederland gaat binnenkort een zevental pilots van start. Ook die hebben maar beperkte mogelijkheden om er daadwerkelijk aan te verdienen. En dat houdt op termijn een doorbraak tegen.”

De overheid als aanjager van de vooruitgang in mobiliteit is echter een onzekere factor, met één verschil met vroeger. Stijn de Groen: “Er is in ieder geval wel het besef dat we meer aan de slag moeten met het milieu. De overheid heeft de mogelijkheid aan een tal van knoppen te draaien. Ik verwacht dat de overheid meer actie zal ondernemen om de klimaatdoelstellingen te halen.”

Stijn de Groen zelf horen? Hij is een van de sprekers op het smart mobility-event van Automotive Insiders op 5 ?februari!