Als je het trendwatcher Vincent Everts vraagt dan moet de mens zo snel mogelijk zo veel mogelijk rijtaken uit handen worden genomen. Volledige autonomie is in zijn ogen de weg naar verkeersveiligheid en comfort. Het eerste heilige huisje dat al echt om lijkt is het handmatig schakelen.

De uitgave Mobiliteit in Cijfers Auto’s 2018-2019 van RAI Vereniging en Bovag constateerde dat 34,3 procent van de nieuw verkochte auto’s in 2017 een automatische transmissie of cvt heeft. Dat is tweemaal zoveel als in 2006 het geval was. Als oorzaak wordt in een begeleidend schrijven gerept over trends zoals het toenemende filerijden, de vergrijzing van het koperspubliek en toenemende elektrificatie. Hybride auto’s hebben geen handbak, maar doorgaans een continu variabele transmissie. Een volelektrische auto hoeft in principe zelfs geen versnellingen te hebben, trekkracht vanaf stilstand genoeg. Wat niet genoemd wordt is de stijgende populariteit van premium merken, die vaker automatische transmissies hebben. Reden genoeg om eens nader in die achterliggende cijfers te willen duiken. Allereerst het genoemde cijfer over 2017, dat betreft immers de registratie nieuw en gezien het grensverkeer zal het cijfer over bouwjaar 2017 afwijken. Volgens de cijfers van RDC is over bouwjaar 2017 nog altijd ruim tweederde voorzien van een handbak. Automaten vertegenwoordigen 26,4 procent en de CVT’s 5,4 procent. In de wetenschap dat er 414.309 auto’s nieuw geregistreerd zijn over 2017 steekt het aantal van 386.344 geregistreerde exemplaren met bouwjaar 2017 wat schril af. Zeker als dan blijkt dat er bijna twintigduizend automaten en cvt’s ‘missen’. Let wel: dit staat de conclusie van automatenopmars natuurlijk niet in de weg. Sterker, over 2018 ziet het beeld er heel anders uit dan genoemd bouwjaar 2017. Nog maar zestig procent is dan handgeschakeld. Het aandeel cvt’s blijft vrij constant met 5,5 procent maar de automaten zijn goed voor 33,7 procent.

Een Tesla automaat?

Echt interessant wordt het als we de cijferbrij opentrekken tot op merkniveau. In weerwil van voorgaande, staat driekwart van de geregistreerde Tesla’s als automaat in de lijst, de rest als ‘onbekend’. Alleen van dit bouwjaar al vijfduizend Tesla’s trouwens, over geheel 2017 zijn het er 3266. De drie Italiaanse supersportmerken zijn honderd procent automatisch, ze leveren ook niet anders. Porsche wel maar die zit op toch 96 procent automaten. Traditioneel scoren de premium merken laag als het gaat om het marktaandeel met handbak. Audi en Volvo zijn dan (bouwjaar 2017) relatief bescheiden met zo’n tweederde automaat. BMW zit op 88 procent, Mercedes op tachtig procent. Lexus is de uitzondering met 1,6 procent automaat. De rest is namelijk cvt. BMW en Mercedes halen voor bouwjaar 2018 inmiddels negentig procent. Audi en Volvo zaten wat het automatenmarktaandeel betreft met bouwjaar 2017 op vergelijkbare niveaus maar dat geldt niet voor 2018, waarbij Audi op zeventig procent komt en Volvo nog zeven procentpunten hoger.

DSG’s

De volumemerken zitten per merk en uitgaande van bouwjaar 2018 meestal rond de twintig procent marktaandeel automaten. Volkswagen en Skoda steken af: elke derde VW is een automaat, bijna vier op de tien Skoda’s. Bij Ford is slechts veertien procent automaat, bij Opel zestien en bij Fiat achttien procent. Renault zit een procentpuntje hoger, Peugeot valt juist weer op met bijna een op vier. Toyota is een cvt-merk, met 57 procent van de auto’s uit 2018 voorzien van zo’n continu variabele bak en toch nog bijna veertig procent handbakken. Wat dit alles vooral laat zien is het gebrek aan goede data. Wat is een automaat en wat niet? Volkswagen scoort tussen de volumemerken door de DSG’s, een afwijkend principe van de klassieke automaat met natte koppeling. Is een gerobotiseerde handbak een automaat? Volgens de statistieken wel. Bovendien wordt de veelheid aan verzetten (6-8) in zo’n transmissie ook gebruikt om de emissies in de meetcyli gunstig te laten uitvallen. Dat chauffeurs zelf schakelen, onbedoeld lagere verzetten kiezend dan de norm en zo meer verbruiken/uitstoten is evenmin uit de achterliggende data te halen. Dit artikel werd eerder gepubliceerd in nummer 10 van Aftersales Magazine, dat vrijdag 26 oktober is verschenen.