In Amerika is het verre van vanzelfsprekend dat iemand met een rijbewijs overweg kan met de combinatie van een handbak en een koppelingspedaal. Zo ver zijn we nog niet in ons land, maar de verdeling in het park verschuift rap.
De gebruikte transmissie verschilt sterk per brandstofsoort dus ons filter begint daarmee. Voor deze analyse hebben we via onze datapartner RDC de beschikking over 9,3 miljoen auto’s tot 3,5 ton. Bijna tachtig procent nuttigt benzine en dan tellen we de hybrides (met of zonder stekker) niet eens mee. Diesel zit op ruim negen procent en hybride zit daar weer anderhalve procentpunt achter. Met andere woorden: voor volelektrisch blijft nog vier procent over na toevoeging van de andere nichebrandstoffen zoals CNG, LNG en LPG.
Voor een deel is dat beperkte aandeel te wijten aan het geselecteerde tijdvak. Omdat we hier de hele vloot pakken, inclusief de oudjes, is de recente opmars van vol-elektrisch nog niet in het percentage terug te vinden. Zo bezien leggen dus bijna zes van de 9,3 miljoen auto’s nog handgeschakelde kilometers af. Van de, afgerond, 715.000 hybrides is de helft automaat en daar komen de CVT’s dan nog eens bij.
Semi-automaat?
Slechts een tiende van de hybride auto’s gebruikt een handbak. Dan hebben we het vooral over milde-hybrides zoals de Fords Fiesta/Focus/Puma of de Kia Stonic. Verwar handmatig schakelen hier niet met het gebruik van een koppelingspedaal, want dat ontbreekt doorgaans. Je zou die dus verwachten onder het kopje semi-automaat maar helaas, die groep is nauwelijks bezet. Slechts 2278 stuks van de 9,3 miljoen krijgen daar een vinkje. Als je bedenkt dat er zo’n 350.000 auto’s de status onbekend meekrijgen dan is het vak semi-automaat wel erg onderbezet. Het geeft vooral aan hoe lastig een grondige analyse van het park op dit front eigenlijk is. Als je niet uitkijkt ga je de statistiek nog voor absolute en foutloze waarheid houden, terwijl er toch ook zeker onmogelijke combinaties komen bovendrijven.
EV met handbak?
Volgens de database rijden er in ons land zelfs zo’n tweehonderd handgeschakelde elektrische auto’s. Dat is makkelijk af te doen als een invoerfoutje maar dat is niet terecht. Kijkend naar wat we dan aantreffen blijken het vooral omgebouwde exemplaren te zijn. Soms inderdaad in combinatie met de bestaande transmissie om het ombouwen te vergemakkelijken, maar er zitten inderdaad ook onterechte vermeldingen in de lijst. Neem de Renault Fluence, die we 41 keer tegenkomen waarvan bijna driekwart als EV. Die zijn allemaal handgeschakeld volgens de lijst, maar bediend van een automaat in het echt.
Met die Fluence zitten we in de eerste helft van de jaren tien, ver voor de hausse aan EV’s zoals die afgelopen jaren het strijdtoneel betrad. Als we inzoomen op het tijdvak 2004-2023 en we relateren het marktaandeel van de transmissiesoort per bouwjaar dan zien we een compleet ander beeld ontstaan. Op het moment van analyse, mei 2023, is van elke vijf auto’s met bouwjaar 2004 er eentje voorzien van een automaat of cvt. Pas met bouwjaar 2013 begint de stijging van dat marktaandeel voorzichtig op te pakken om vijf bouwjaren later een verdubbeling te laten zien. Voor bouwjaar 2023 is alleen het segment automaat, dus zonder de cvt’s, al goed voor dik zestig procent. Met cvt erbij hebben we het hier dus over tweederde van het volume aan auto’s met bouwjaar 2023. Het duurt niet lang meer voordat het aandeel van de handbak, nu nog 31 procent, onder de dertig procent zakt.
