Tijdens een besloten conferentie waar voornamelijk autofabrikanten en toeleveranciers aanwezig waren, werd tijdens een rondvraag gevraagd naar de grootste kans en de grootste bedreiging. Het antwoord op beide vragen was hetzelfde: elektrificatie.

Overal in de wereld loopt, onder invloed van politieke spanningen, de economische groei terug. Geen recessie, maar industrieën zijn de afgelopen jaren gewend geraakt aan continue groei. Dat er in vele landen nu een pas op de plaats wordt gemaakt, komt ongelegen, zeker voor de automobielindustrie die tegelijkertijd in een grote transitie naar elektrische mobiliteit is verwikkeld. En wat Duitsland betreft, ook nog eens druk is met de afwikkeling van de dieselaffaire. Druk op de economie kunnen ze er nu niet bij hebben, maar is vandaag wel een fact of life. En als de automobielindustrie een paar stappen terug doet, dan merkt de onderdelenindustrie dat ook. Nu zitten de Europese nieuwverkopen wel wat in de min (eerste halfjaar -3,1%), maar de Duitse autobouwers hebben vooral last van de strijd tussen de VS en China. Ook importheffingen op goederen uit Europa en Zuid-Amerika en de dalende economische groei in China, spelen de auto-industrie parten. In het Duitse Handelsblatt geeft de financiële topman van Bosch, Stefan Asenkerschbaumer, aan dat hij dit jaar een daling van de autoproductie in Duitsland verwacht van 4,5 procent. En dan is hij nog optimistisch.

Krachtenbundeling

Om met een positieve insteek verder te gaan: de kansen liggen vooral op het terrein van het benutten van schaalvoordelen en de vereenvoudiging van de aandrijflijn. Autofabrikanten zien nu al dat het geen zin heeft, ook uit kostenoogpunt, om ieder afzonderlijk met een eigen elektromotor of aandrijflijn te komen. Samenwerken en samen de ontwikkelcapaciteit benutten, worden belangrijker. Dat is niet nieuw, maar de technologische krachtenbundeling wordt verder geprofessionaliseerd. Zo heeft Volkswagen zijn EV-platform MEB beschikbaar gesteld voor andere fabrikanten. Ford is de eerste die daarbij heeft aangehaakt. En BMW werkt voor zijn elektromotoren nauw samen met Jaguar-Land Rover. Autofabrikanten onderscheiden zich van elkaar middels design en marketing, waarbij marketing en connectiviteit hand in hand zullen gaan en de leidende factoren zijn om klantencontacten te personaliseren.

Eenvoudiger wordt het allemaal doordat de elektrische aandrijflijn minder onderdelen telt. De ervaringen met elektrische voertuigen tot nu toe laten zien dat deze veel eenvoudiger zijn te onderhouden, repareren en te diagnostiseren (deels ook over the air). De batterij is vooral wat betreft de actieradius voorlopig eigenlijk het enige zorgenkindje. Wellicht zal de batterij op langere termijn voor een deel van de modellenlijn worden vervangen door de brandstofcel, die elektriciteit opwekt uit de verbranding van waterstof. Fabrikanten denken dat het kostenplaatje voor een EV uiteindelijk eerder zal dalen dan stijgen door elektrificatie en de beoogde samenwerkingen, terwijl dat kostenplaatje door de te kleine schaal momenteel nog ongunstig uitpakt voor de EV.

Aftersales

Maar ieder nadeel heeft zijn voordeel, zei nummer 14 al. Ten eerste zal de aftersales in zijn geheel worden getroffen door de elektrificatie. Er worden zeker minder onderdelen verkocht en ongetwijfeld ook minder werkplaatsuren. Dat zet op de middellange termijn de dealernetwerken onder druk, inclusief de veelal lucratieve onderdelenverkoop. Op de lange termijn gaan ook het universele autobedrijf en zijn grossier deze pijn voelen. Er zijn al genoeg rapporten geschreven en speculaties genoteerd, maar de consensus is dat de omvang van de totale aftersales in 2040 toch zeker 25 tot 35 procent minder zal zijn.

Tel daarbij op de verwachte afname van wagenparken in stadscentra. De omvang van de aftersales in die gebieden zal nog eens 15 procent extra afnemen, doordat er vanwege de verschillende deelautoconcepten minder auto’s nodig zijn. Een berekening gemaakt voor Amsterdam laat zien dat nieuwe mobiliteit en elektrisch rijden zeker 30.000 minder auto’s in eigendom tot gevolg zal hebben in het stadscentrum, dat autoluw moet worden. In een stad als Helsinki, waar nieuwe mobiliteit al staande praktijk is, is het autobezit al fors gedaald.

Het komt, echt

Tijd is nu nog in het voordeel van veel ondernemers. De afname gaat minder snel dan een paar jaar geleden werd voorspeld, maar denk niet dat elektrisch rijden niet doorbreekt. De investeringen door fabrikanten op dit gebied zijn zo groot, dat het niet anders kan. Elektrische auto’s komen eraan, batterij-elektrisch en met brandstofcel, betaalbaar of niet, en in grote aantallen