Met alle autofabrikanten die vanaf 2030, of eerder al, alleen nog maar elektrische auto’s beloven te produceren, wordt het ook voor oliemaatschappijen zaak om mee te bewegen. Het verkopen van olieproducten is geen businesscase meer voor de lange termijn en dus kijken zij naar andere vormen van energie waarvan zij de leverancier kunnen zijn.

TotalEnergies liet het afgelopen jaar het duidelijkst merken mee te gaan in de energietransitie, onder meer door zijn naam te wijzigen van Total in TotalEnergies. Het illustreert de ambitie van de ‘oliemaatschappij’ een hoofdrol te willen spelen in de energietransitie. TotalEnergies streeft daarbij naar een CO2-neutrale onderneming.

Uiteraard pompt TotalEnergies nog altijd olie op, maar het bedrijf investeert intussen nadrukkelijk in andere energiebronnen. Zo is TotalEnergies actief met het winnen van windenergie op de Noordzee, neemt het deel in projecten die zonne-energie opwekken en legt het zelf zonnepanelenvelden aan. Ook is TotalEnergies een van de oprichters van H2 Mobility, het bedrijf dat onder meer een nationale infrastructuur voor waterstof bouwt in Duitsland en in Nederland betrokken was bij de ingebruikname van een waterstoftankstation, waarover zo dadelijk meer.

In Nederland worden de inspanningen van TotalEnergies onder meer beloond door de gemeente Amsterdam, die TotalEnergies de concessie heeft gegeven voor de installatie van 1100 laadpalen, 2200 laadpunten.

Waterstof

Ook Shell heeft zich van oliemaatschappij ontwikkeld tot energieleverancier en streeft net als TotalEnergies naar een CO2-neutrale bedrijfsvoering. Shell richt zich daarbij op de Europese doelstelling om in 2050 geheel klimaatneutraal te zijn (net zero). Wat Shell daarvoor nu al doet, is onder meer het energiezuiniger maken van zijn tankstations en investeren in een waterstoffabriek op de Maasvlakte, die windenergie van een windpark op de Noordzee gebruikt om ‘groene’ waterstof te produceren. Daarnaast moet Shell Pernis worden getransformeerd tot het Energy & Chemicals Park Rotterdam, een raffinaderij voor biobrandstoffen waar frituurvet en andere biologische oliën en vetten worden omgezet in een CO2-neutrale brandstof.

Overigens was Shell net als TotalEnergies één van de mede-oprichters van H2 Mobility. Shell opende in 2016 dan ook het eerste waterstoftankstation in Nederland, in Den Haag. Inmiddels is ook BP in ons land betrokken bij initiatieven omtrent waterstof. Zo was het BP dat in 2020, eveneens in Den Haag, het eerste reguliere tankstation kreeg waar naast fossiele brandstoffen ook waterstof getankt kon worden.

Ook BP heeft zich gecommitteerd aan het streven om in 2050 of eerder een net zero-bedrijf te zijn, in overeenstemming met het klimaatakkoord van Parijs. Dit vervat BP in een aantal doelstellingen, onder meer het halveren van de koolstofintensiteit van zijn producten, het halveren van de methaanintensiteit van zijn raffinaderijen en het vergroten van de investeringen in niet aan olie of gas gerelateerde business.

CO2-opslag

Dat laatste doet ook ExxonMobil, dat de komende zes jaar 15 miljard dollar (13,3 miljard euro) investeert in initiatieven om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen. Een belangrijk deel van deze uitgaven gaat naar het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen door sectoren die in de optiek van ExxonMobil moeilijk zijn te decarboniseren, zoals de transportsector, de zware industrie en energieopwekking. Het opvangen en opslaan van CO2 is een van de oplossingen hiervoor waar een ExxonMobil serieuze zaak van maakt. Net als Shell in Pernis vangt ExxonMobil met name in de Verenigde Staten nu al veel koolstof op uit raffinaderijen, chemische fabrieken en installaties voor energieopwekking. Daarnaast produceert ExxonMobil biobrandstoffen en waterstof.

Rechtszaak

Zijn alle oliemaatschappijen dan werkelijk al zo groen? Niet allemaal. Nog in 2021 weigerde ChevronTexaco het verzoek van de meerderheid van zijn aandeelhouders om zijn olie- en gasproductie te verminderen ten gunste van hernieuwbare bronnen. Het is een koppige oliemaatschappij die aan zulke wensen geen gehoor wenst te geven, wat kan uitlopen op een rechtszaak. Wanneer de rechter zich gaat uitspreken over beloften die zijn gedaan door bedrijven, is het ernst.

ChevronTexaco weigert zijn olie- en gasproductie te verminderen ten gunste van hernieuwbare bronnen.

In Nederland beval de rechtbank Shell zijn CO2-uitstoot terug te brengen tot netto 45 procent van het niveau van 2019 eind 2030. Het bevel werd gegeven nadat een aantal partijen, waaronder Milieudefensie, een procedure had aangespannen omdat Shell te weinig zou doen om de CO2-uitstoot te verminderen en ernstige klimaatschade te voorkomen. De rechtbank in Den Haag heeft die eis gehonoreerd. Shell heeft daarop, ondanks zijn beloften te zullen investeren in het terugbrengen van de CO2-uitstoot, aangekondigd in hoger beroep te zullen gaan tegen de uitspraak.

De overheid zit met de zaak in zijn maag, mede omdat Nederland zich heeft gecommitteerd aan het klimaatakkoord. Daarin staat de keiharde belofte van een halvering van de CO2-uitstoot in 2030. De overheid heeft de medewerking van het bedrijfsleven daarbij nodig. Toenmalig minister Blok van Economische Zaken en Klimaat verwoordde de lastige situatie waar de overheid in zit aldus: “Het is nog niet bekend welke gevolgen de uitspraak zal hebben. Meer inzicht in de mogelijke gevolgen van deze uitspraak voor Nederlandse bedrijven, het klimaatbeleid en het investeringsklimaat is gewenst. De gevolgen zullen van verschillende factoren afhangen, waaronder de uitkomst van een eventuele hoger beroep- en cassatieprocedure.”

We gaan zien hoe een en ander zich ontwikkelt. Hoe dan ook, de panelen zijn aan het schuiven en dat gaat niet zonder gepiep of geknars.

Foto boven: Onder de nieuwe naam TotalEnergies zit Total middenin de rebranding van zijn tankstations, waar vaak ook al elektrisch geladen kan worden, zoals hier in Parijs.