Moderne auto’s zitten vol veiligheidssystemen. Veel hiervan gebruiken camera’s, die de omgeving van de auto constant in de gaten houden. Ze zijn hierbij een waardevolle aanvulling op onze ogen. Alleen zien camera’s de wereld toch anders, wat soms tot gevaarlijke situaties kan leiden.
Het Amerikaanse Insurance Institute for Highway Safety (IIHS) deed onlangs een test met voetgangers op een zebrapad in het donker. Hierbij keek men hoe veiligheidssystemen in verschillende auto’s reageerden op een overstekende voetganger bij verschillende lichtsterktes. Ook kleedde men de testpop in verschillende kleding: lichte, donkere en ook reflecterende kleding.
Aangereden
De resultaten van het onderzoek waren opvallend. Natuurlijk bepaalde de felheid van de verlichting boven het zebrapad de zichtbaarheid van de voetganger. Bij fellere verlichting remden de auto’s uit zichzelf eerder af, omdat de camera’s de voetganger beter zagen. In een aantal gevallen was het remmen niet voldoende en reed de auto de voetganger alsnog aan, maar de snelheid was tenminste verminderd.
Alleen de pop met reflecterende strepen op zijn donkere jas had niet zoveel geluk. Hij werd keer op keer van zijn sokken gereden, ongeacht de verlichting van het zebrapad. Sterker nog: in veel gevallen remden de auto’s helemaal niet af, alsof er geen voetganger was. Een pop met reflecterende strepen op een donkere jas werd vaker aangereden dan een pop met alleen een donkere jas. Dit verbaasde de onderzoekers van het IIHS. Blijkbaar werken reflecterende strepen bij camera’s averechts.
Dit onderzoek toont dat camera’s soms iets heel anders zien dan menselijke ogen. Reflecterende strepen op donkere kleding weerkaatsen het licht, wat camera’s in de war brengt. Menselijke hersenen interpreteren de beelden anders dan de software achter de camera’s. Veiligheidssystemen reageren hierdoor anders dan mensen. Het onderzoek van de IIHS liet zien dat veiligheidssystemen van auto’s soms zo in de war raken van reflecterende strepen op kleding dat ze obstakels niet opmerken en niet afremmen.
Epilepticar
Afgelopen jaren zijn meerdere gevallen bekend geworden waarbij Tesla’s met ingeschakelde Autopilot op stilstaande hulpverleningsvoertuigen zijn gebotst. Tesla staat erom bekend alleen te vertrouwen op camerabeelden voor zijn veiligheids- en rijhulpsystemen. Blijkbaar heeft Tesla onder sommige omstandigheden moeite om een stilstaande politie-auto of ambulance te zien. Dit kan te maken hebben met reflecterende vlakken op deze voertuigen, maar ook met de zwaailichten.
Reflecterende strepen op donkere kleding weerkaatsen het licht, wat camera’s in de war brengt
Naar aanleiding van de ongevallen met Tesla’s deed de Ben-Gurion University of the Negev in Israël samen met techfabrikant Fujitsu onderzoek naar het effect van flitsende lichten op ADAS-camera’s. Onderzoekers lieten verschillende merken camera’s en software kijken naar zwaailichten, die in verschillende patronen flitsten. Het resultaat was opvallend en leidde tot de introductie van de term ‘epilepticar’.
Het bleek namelijk dat de camera’s, als ze geconfronteerd worden met sterk flitsende lampen, in een soort digitale epileptische aanval terecht komen. Hierdoor fluctueert het betrouwbaarheidsniveau van de camera sterk in zeer korte tijd. Hierdoor weet de camera feitelijk niet meer wat hij ziet. Volgens de onderzoekers heeft dit serieuze gevolgen. Niet alleen kan een voertuig door het epilepticar-fenomeen een ongeluk krijgen bij hulpverleningsvoertuigen, hij kan hierdoor zelfs ongelukken veroorzaken.
Nieuwe instructies
Nu de techniek in auto’s een steeds grotere rol gaat spelen en een toekomst met zelfrijdende auto’s steeds dichterbij lijkt, is er ook meer aandacht voor dit onderwerp. Nieuwe omstandigheden worden meegenomen in testprogramma’s. Zo doet verzekeraar DEKRA in samenwerking met het Duitse Bundesanstalt für Straßen- und Verkehrswesen (BASt) testen met ADAS, waarbij ook hulpverleningsvoertuigen een rol spelen.
“Onze experts van DEKRA Technology Center in Klettwitz zijn elke dag bezig met het testen van ADAS en zelfrijdende auto’s. Zij zijn zeker op de hoogte van deze fenomenen”, stelt persvoorlichter Wolfgang Sigloch van DEKRA. “De resultaten van onze tests hebben onder andere geleid tot nieuwe instructies voor hulpdiensten door brandweervakbond AGBF Bund en het Deutscher Feuerwehr Verband.”
In deze nieuwe instructie staat beschreven hoe hulpverleners de omgeving van een incidentlocatie moeten zekeren, oftewel veilig moeten maken voor alle hulpverleners. Zeker voor locaties op de snelweg wordt aangeraden een zwaar voertuig met zwaailichten op afstand voor het incident te plaatsen. Deze dient dan niet alleen als waarschuwing voor het verkeer, maar ook als veiligheidsbuffer. Deze houdt de incidentlocatie veilig, ook als een auto de afzetting te laat opmerkt.
Extra veiligheid
“Rijhulpsystemen hebben de taak bestuurders te helpen door ze in kritieke verkeerssituaties te waarschuwen en zo nodig actief in te grijpen. Bij uitgebreide tests met hulpverleningsvoertuigen is echter geconstateerd dat optische waarschuwingssystemen alsook reflecterende oppervlakten de rijhulpsystemen van voertuigen negatief kunnen beïnvloeden, vooral in het donker”, zo staat in de nieuwe instructie te lezen. “In deze speciale gevallen kan bij het naderen van een incident een extra obstakel op de rijbaan bijdragen aan een verhoogde veiligheid van hulpverleners.”
DEKRA-experts zouden graag zien dat er meer aandacht komt voor dit onderwerp
In deze instructie erkent men dus dat camera’s van rijhulpsystemen in de war kunnen raken van zwaailichten en reflecterende oppervlakten. Om te voorkomen dat er ongelukken gebeuren, wordt aangeraden een locatie extra te zekeren. Zeker in het donker is dat van belang. Het erkennen van het probleem is echter niet hetzelfde als het oplossen ervan. Daarvoor zijn er aanpassingen nodig aan de camera’s en vooral de software.
Nieuwe regelgeving
“Onze experts zouden graag zien dat er meer aandacht komt voor dit onderwerp, zodat ze verdere conclusies kunnen trekken op basis van meer systematische testen”, stelt Sigloch van DEKRA. Met deze resultaten kan de verzekeraar vervolgens naar overheden en fabrikanten. “DEKRA heeft een belangrijke stem in vele nationale en internationale panels en commissies”, aldus Sigloch. “Onze experts moeten echter meer onderzoek doen voor ze nieuwe regelgeving kunnen adviseren.”
De BASt laat wel weten dat het onderwerp wel al is meegenomen in de nieuwste richtlijnen van de EU. Het komt onder andere terug in UN-R152 en UN-R131-02 over harmonisatie van technische voorschriften voor voertuigen en onderdelen. Er is dus ondertussen aandacht voor de verschillen tussen camera’s en onze eigen ogen. Dat de problemen niet onoverkomelijk zijn, bleek uit het onderzoek van de IIHS. Daar waar zowel elke auto in de test de pop met de reflecterende kleding omver reed, reageerde één auto in de test anders. Het EyeSight rijhulpsysteem van de Subaru Forester remde onder elke omstandigheid keurig op tijd voor de voetganger, ook als deze kleding droeg met reflecterende strepen. Het kan dus wel.
