Er is ruime politieke steun voor maatregelen om marktwerking in de digitale economie te bevorderen. Vrije beschikbaarheid van voertuigdata in de autobranche is een van de pijnpunten, bleek deze week in de vaste kamercommissie voor Economische Zaken.
Centraal in het overleg stond een Initiatiefnota van D66-kamerlid Kees Verhoeven, vorige week nog gastspreker tijdens het Nationaal Aftersalescongres. Verhoeven oogstte van links tot rechts lof binnen de commissie. Alom stelden de diverse partijen dat mondiaal actieve techbedrijven en autofabrikanten over een (te) grote marktmacht beschikken. Dat zou eerlijke concurrentie en innovatie schaden, wat slecht is voor consumenten, start-ups en het midden- en kleinbedrijf. De ambitie van politiek Den Haag is daarom de mededingingsregels te moderniseren.
Nationaal Aftersalescongres
Tijdens de bespreking keek Verhoeven uitgebreid terug op zijn deelname aan het Nationaal Aftersalescongres. “Ik sprak daar een ondernemer die zei: ‘ik handel in vriendelijkheid. Mijn bedrijf floreert omdat ik nog steeds de aardigste vent ben aan wie iedereen zijn auto toevertrouwt; ze gunnen het me’. Maar hij zei ook: ‘Ik heb niet de data die nodig zijn om te weten dat de remblokjes van mijn BMW moeten worden vervangen. En dat heeft de BMW-fabrikant wel; ik ga dus op termijn verliezen.’”
Ook haalde Verhoeven zijn gesprekken aan, tijdens het congres, met vertegenwoordigers van Bovag, ANWB, Focwa en RAI Vereniging. “Ze vroegen mij de oren van het hoofd, omdat ze vonden dat data delen beter geregeld moest worden. Ik heb toen gezegd dat we daarover vandaag in de Kamer spreken, en dat dat een voorbeeld is van een sector – maar dat geldt ook voor de retail en detailhandel – waar traditionele mkb-bedrijven met eigen risico in een onderneming zitten. Zij willen graag supergoede service bieden.”
Huisgaragist
De volgens Kathalijne Buitenweg (GroenLinks) “sterke” Initiatiefnota van Verhoeven raakt iedere autogebruiker, betoogde VVD-kamerlid Thierry Aartsen in de kamercommissie. “Als ik een auto koop, ga ik ervan uit dat dat ding van mij is. En dat niet Volvo, het betreffende merk, er tussendoor komt glippen. Dat mijn huisgaragist niet moet betalen, zodat Volvo de data afgeeft van mijn auto, die ik gekocht heb.” Volgens Aartsen draait de fundamentele discussie om dataeigenaarschap en datasoevereiniteit. “Als ik een auto koop met alle data die daar vervolgens bij komen, is het dan niet zo dat ik daar dan ook nog iets over te zeggen heb? Als ik data produceer, online, met mijn auto of wat dan ook, hoe borgen we dan dat die data van mij zijn en dat ik zelf mag bepalen wie die wel of niet gebruikt?”
Garage kiezen
De Initiatiefnota draait onder meer om het recht van de consument om zelf een garage te kiezen voor onderhoud en reparatie. Exclusief bezit van voertuigdata in de kolom fabrikant-merkdealer mag geen hinderpaal zijn. Hilde Palland (CDA): “De fabrikanten hebben de data en het retailkanaal wil graag toegang, om op basis daarvan nieuwe dienstverlening aan klanten te kunnen aanbieden. Mijn vraag is of de initiatiefnemer (Verhoeven, red.) en/of de staatssecretaris (Mona Keijzer, red.) de klantregie kan versterken en in regelgeving kan faciliteren. Zodat de klant aan zet is om hierin keuzes te maken.”
Aan het slot van het overleg werd de staatssecretaris per breed gesteunde motie verzocht om zowel op nationaal als Europees niveau aan de slag te gaan met modernisering van mededingingsregels. Concreet gaat het om aanbieders van producten en diensten die op de achtergrond data verzamelen van consumenten – zonder hun gebruikers daar goed over te informeren en de gelegenheid te bieden er controle op uit te oefenen. Nog voor de zomer van 2020 wil de Kamer geïnformeerd worden over concrete stappen van de staatssecretaris.
Vlnr: Kees Verhoeven (D66), Gerard ten Buuren (voorzitter Bovag Onafhankelijke Autobedrijven, Femke Teeling (directeur Focwa) en Jeroen van de Braak (secretaris RAI Aftermarket).
