De huidige groepsvrijstelling, ofwel de block exemption regulation (BER) voor de autosector, verloopt op respectievelijk 31 mei 2022 (BER 330/2010 voor de zogenaamde primaire markt voor auto’s) en 31 mei 2023 (461/2010 voor de wat men noemt secundaire markt voor onderdelen, reparatie en onderhoud). In Brussel wordt momenteel uw toekomst voor de periode 2022-2030 voorbereid!
Volgens artikel 7 moet de Europese Commissie eind mei 2021 met een evaluatie van de huidige regelgeving komen. Dat proces is inmiddels in gang gezet. Er is door de commissie al een zogenoemde evolution roadmap gepubliceerd waarin beschreven staat hoe men denkt die evaluatie van de BER uit te gaan voeren. Daar hoort een uitgebreide consultatieronde onder de stakeholders bij. Er gaan geruchten dat er binnen de commissie wordt nagedacht over het volledig afschaffen van de groepsvrijstelling en marktwerking zijn gang te laten gaan. Hoewel dit onwaarschijnlijk lijkt, weet je nooit hoe de knikkers rollen. Vooral autofabrikanten hebben baat bij zo’n vrijemarktwerking. Fabrikanten kunnen dan hun gang gaan, zowel in dealernetwerken als het onafhankelijke kanaal, inclusief dataproviders, waaronder leveranciers van technische informatie, equipmentleveranciers en universele autobedrijven. Eigenlijk is de BER 330/2010 al een algemene vrijstelling en zijn een aantal specifieke punten in een zogenoemde code of good conduct neergelegd. Wat een hoofdpijnpunt is, is de manier waarop regelgeving in de digitale consumentenwereld moet worden gemaakt. Denk alleen maar aan de mogelijke klantenbinding via een fabrikantenwebsite versus een dealerwebsite. Zeker als die websites beide data-afspraken met klanten willen maken.
Marktwerking
Zoals gezegd zijn er nu al zaken buiten de BER gehouden, waarvoor een zogenoemd code of good conduct geldt. Zo is onder meer een opzegtermijn van twee jaar afgesproken voor een dealercontract. Acea zal waarschijnlijk graag zien dat zoveel mogelijk zaken buiten een BER om geregeld worden, waarbij er uiteraard de nodige algemene regels rond concurrentie gelden, in het EU-verdrag opgenomen in de artikelen 81 en 82 betreffende vrije mededinging. Zo is er een absoluut verbod op kartelvorming. Volgens bronnen in Brussel zijn er zeker politici te vinden die niet tegen de opheffing van de automobiele groepsvrijstelling zijn, zeker niet als het om de verkoop van auto’s gaat. Al eerder liet de commissie weten op dat vlak voldoende concurrentie te zien. Het verkooptraject is wat dat betreft vooral een zaak tussen fabrikanten en dealers.
Voordat je het weet, bepaalt de BER-2023 dat u aan het gecontroleerde data-infuus van de autofabrikanten hangt
De ervaringen met de huidige BER geven weinig hoop op een echt vrije markt. Want er zal ‘gevochten’ blijven worden over de regie in die digitale wereld. Of marktwerking wenselijk is, is maar de vraag. Velen in het onafhankelijke kanaal gaan ervan uit dat marktwerking vooral een hoge mate van monopolisering van de aftersales met zich mee zal brengen. Het vrije kanaal kijkt vooral naar onderdelen, reparatie en onderhoud, de aftersales. Daar zullen wellicht voertuigdata bijkomen. De vraag is of Aces hier een kans krijgt om hun platform Extended Vehicle te integreren of dat Brussel de kant van Figiefa en haar collega’s kiest?
Speelveld
De huidige discussie over het dossier voertuigdata verloopt stroef, om eens een understatement te gebruiken. Geen BER voor de aftersales, dan geen gelijk speelveld. Dat laatste blijkt al moeilijk realiseerbaar onder de huidige BER 461/2010.
Regelgeving is er al langer in de autosector. Sinds 1985 hebben we al de 123/85, 1475/95, 1400/2002 (de Monti-regelgeving), 330/2010 en 461/2010. Het zijn de twee laatste verordeningen die in 2022 en 2023 aflopen en al dan niet vervangen worden. De meeste marktpartijen, waaronder brancheorganisaties als RAI, Bovag, Focwa en Vaco, gaan er in ieder geval van uit dat er een nieuwe BER als vervanger van 461/2010 zal komen, maar dat zal alle partijen in met name de onafhankelijke markt de nodige inspanningen kosten. Daarbij hebben ze alle support hard nodig, van de hele autobranche teneinde voldoende gewicht in de schaal te kunnen leggen, door bijvoorbeeld een dik dossier te kunnen presenteren van cases die laten zien hoe een gelijk speelveld wordt geblokkeerd, want voordat je het weet, bepaalt de BER-2023 dat u aan het gecontroleerde data-infuus van de autofabrikanten hangt in plaats van één van de neutrale dataplatformen.
Het is zaak om de inspanningen van de brancheorganisaties te volgen en bovenal te ondersteunen, want hier wordt voor de komende tien jaar de onafhankelijke toekomst bepaald van zowel dealer als universeel.
