Koudemiddel is een prijzig goedje. Vandaar dat fabrikanten van service-apparatuur zoeken naar manieren om verlies in de werkplaats tot een minimum te beperken. Elke gram telt.
Bij een gemiddelde servicebeurt gaat zo’n honderd gram koudemiddel verloren. In geval van R1234yf komt dat bij de huidige prijzen neer op een tientje; bij koudemiddel R134a op ongeveer vier euro. Logisch dus dat fabrikanten van servicemachines zoeken naar oplossingen. Waeco bijvoorbeeld stelt dat zijn machines met low-emissiontechnologie garant staan voor bijna honderd procent terugwinning. Dat kan door een drukdicht reservoir toe te passen en koudemiddel, dat ontsnapt tijdens de olieafvoer, te verzamelen in een reservoir. “Het resultaat is een verlies van bijna nul procent”, claimt de fabrikant.
Bij een gemiddelde servicebeurt gaat zo’n honderd gram koudemiddel verloren.
Slimmeriken die denken het goedkope R134a toe te kunnen passen in een R1234yf-systeem komen letterlijk van een koude kermis thuis. De effectiviteit van het koudemiddel loopt in zo’n geval namelijk onverbiddelijk terug. Behalve expres kan mengen ook per abuis gebeuren, net als verkeerde brandstof tanken. In veel service-apparatuur is daarom tegenwoordig een tool opgenomen om koudemiddel te analyseren op samenstelling. Ook losse analysers zijn in de markt beschikbaar.
Vocht
Deze hulpmiddelen zijn ook in staat om de hoeveelheid vocht in koudemiddel te meten. Een essentieel onderdeel van modern airco-onderhoud, stelt Joost Bouwmeister, verantwoordelijk voor AirCon bij Waeco. “Voertuig- en compressorfabrikanten gebruiken in hun systemen PAG-olie. Deze neemt snel vocht op. Geen al te groot probleem bij R134a, maar R1234yf reageert veel gevoeliger.” De mix van koudemiddel, olie en water kan leiden tot de vorming van zuren of sludge. Corrosie van de compressor ligt op de loer. Verder kan een verhoogd vochtgehalte de smerende eigenschappen van de olie negatief beïnvloeden. “Onvoldoende smering is de op een na meest voorkomende oorzaak van compressorschade”, zegt Bouwmeister.
De consequenties laten zich raden: uitval van het aircosysteem, kostbare reparaties of tijdrovende verwerking van klachten. Daarom wordt aangeraden om bij onderhoud en reparatie van autoairco’s kwalitatief hoogwaardige, chemisch en thermisch stabiele olie te gebruiken. Deze wordt vervolgens opgeslagen in een volledig dampdicht reservoir. De injectie voltrekt zich zonder contact met de omgevingslucht. Dankzij adapters zijn de dampdichte oliereservoirs die Waeco toepast ook beschikbaar voor machines van andere merken.
Kiloprijs
Er bestaat overigens nog steeds illegale handel in R134a, vanuit bestelbusjes door ietwat mistige lieden. Hun kiloprijzen zijn beduidend lager dan hetgeen de grossier rekent. Hoewel deze manier van verkoop niet is toegestaan, blijft het vlees zwak. Joost Bouwmeister: “Er is niet voorzien in statiegeld, wegwerpcilinders zijn niet toegestaan. Niettemin reageert de markt met prijsaanpassing. Behalve van een milieudelict is hier feitelijk ook sprake van een financieel delict. De grossier die te goeder trouw is, maar door dit soort externe factoren blijft zitten met zijn quota, wordt gekort op zijn voorraad van het jaar daarna. Alleen een specialist kan de beste keus zijn.”
