Neem een van de jongste auto’s met een verbrandingsmotor, bewust geen hybride. De uitstoot van die auto via de uitlaat vormt maar een fractie van wat er van de banden afkomt. Dat claimt Emissions Analytics-topman Nick Molden op basis van eigen onderzoek.

De bevindingen zijn niet mals. “De vervuiling die veroorzaakt wordt door banden en het remsysteem kan wel duizend keer groter zijn dan de emissie die uit de uitlaat komt”, stelt Emission Analytics. Deze in 2011 opgerichte firma focust op het testen van emissies in de dagelijkse praktijk. “De uitlaat blijkt verantwoordelijk voor minder dan de helft van de totale fijnstofuitstoot (deeltjes vele malen kleiner dan de diameter van een menselijke haar).”

Sterker nog: voor PM 2,5 is zestig procent niet uit de uitlaat afkomstig. Voor PM 10 (het cijfer drukt de grootte van het deeltje uit in miljoenste meter, red.) is dat zelfs 73 procent. Dat aandeel is afkomstig van het remsysteem, de ophanging en de banden maar ook van het wegdek zelf. Deze vorm van emissie is vooralsnog ongereguleerd, in tegenstelling tot de uitlaatemissie. Met name de banden zijn een punt van zorg gezien de chemische samenstelling ervan.”

Praktijktesten

Om het probleem inzichtelijk te maken en om de discussie erover te kunnen voeren op basis van feiten, heeft het onafhankelijke Emissions Analytics zelf onderzoek verricht. Een populaire doch niet nader omschreven gezinsauto werd gebruikt voor verschillende praktijktesten met hagelnieuwe banden die van de correcte bandenspanning waren voorzien.

In totaal werden veertien verschillende merken/modellen getest over een afstand van ruim 1500 kilometer. De route, chauffeur en het voertuig waren steeds hetzelfde. Gemiddeld spreekt men van 73 mg/km aan totaal gemeten verlies. Naarmate de band ouder wordt neemt het verlies af. Daarom daalt het gemiddelde over de levensduur van de band naar een geschatte 37 mg/km.

‘Banden nemen de hoofdrol over van de uitlaat als het gaat om de uitstoot van schadelijke stoffen’

De jongste automodellen laten in de praktijk een uitlaatemissie noteren van 0,02 mg/km. Dat betekent dat de emissie die niet uit de uitlaat komt zelfs 1850 keer groter is dan die wel uit de uitlaat komt. “Deze waarden kunnen in de praktijk nog hoger uitpakken”, schetst ceo Nick Molden. “Bijvoorbeeld als het wegdek van slechtere kwaliteit is of het rijgedrag extra slijtage bevordert. Ook de bandenkeuze zelf beïnvloedt de emissie.”

Database met chemische vingerafdrukken banden
Twee jaar lang testen en evalueren staat aan de basis van Equa Tyre, een database die Emissions Analytics sinds kort commercieel vermarkt. Behalve de testresultaten zijn ook de ruwe data erin beschikbaar. De database bevat gegevens van ruim veertig fabrikanten en honderden bandentypen.
Deze database is de jongste aanvulling in wat inmiddels een hele lijn begint te worden van Equa databases. Eerder gingen al een uitlaatdatabase en een cabinedatabase online met daarin de respectievelijke gemeten emissieniveaus van 2500 voertuigen.
Met de Equa Tyre database wil Emissions Analytics meer transparantie bieden in een segment dat traditioneel juist weinig onderzocht is. Banden laten onderling niet alleen heel verschillende prestaties zien als het gaat om slijtage, grip of rolweerstand. De chemische samenstelling, en daarmee de ecologische impact, varieert sterk zo blijkt uit de onderzoeksresultaten. Het helpt ook bij het beter begrijpen waar microplastics vandaan komen die gemeten worden in water-, lucht- en grondmonsters. De samenstelling van banden blijkt tussen de verschillende merken en modellen rijk aan variatie te zijn.
De inhoud van de database is bovendien momenteel extra interessant, aangezien de EU zich buigt over een mogelijke Euro 7 norm. Daarbij doet ook de vraag zich voor of er behalve uitlaatemissie ook gekeken moet worden naar overige emissies. De database is onder meer gericht op autofabrikanten, bandenfabrikanten en overheden.

Bandenlabel

In dat kader komt het bandenlabel ter sprake. “Vooralsnog komt het Amerikaanse label met diens beoordeling op profielslijtage nog het dichtst bij een voor dit onderwerp relevante beoordeling. Standaardisatie zou de opname van een soort giftigheidswaardering mogelijk maken.”

Het schoner worden van de uitlaatemissie, gecombineerd met het steeds zwaarder wordende wagenpark zijn voor Emissions Analytics reden geweest om de banden-emissie onder het vergrootglas te leggen. De elektrificatie en de almaar toenemende populariteit van suv’s versterken de snelle gewichtstoename van het gemiddelde wagenpark.

Topman Molden grijpt dan ook de gelegenheid met beide handen aan om te pleiten voor regulering op dit vlak: “Het gewicht moet omlaag.” Die claim onderbouwt Molden als volgt op basis van het eigen onderzoek: “Elke 500 kilogram extra voertuiggewicht levert 21 procent meer massa op aan emissies van de banden.”

Foto boven: Autosportliefhebbers kennen de zogeheten marbles wel die aan de buitenkant van de ideale lijn belanden, hier enigszins zichtbaar op de voorgrond. De testen die Emissions Analytics verrichtte betreffen echter normaal gebruik van een gemiddelde personenwagen op de openbare weg. (foto: Pirelli F1)