Schadeherstellers worden in hun dagelijkse werk geconfronteerd met de laatst beschikbare technologie in de nieuwste automodellen. Qua technologie moeten schadeherstelbedrijven daarom 100 procent up-to-date te zijn. Nu de software defined vehicle (SDV) eraan komt, moeten de competenties nog een niveau hoger.
De Nederlandse schadeherstelmarkt krijgt een relatief groot aandeel zakelijk gereden auto’s in de werkplaats. Deze veelal jonge auto’s zorgen voor druk op het kennisniveau van het schadebedrijf. De aanstaande instroom van SDV’s zal het schadeherstelbedrijf nog meer in de hightech-modus brengen, immers: de transitie van traditionele auto’s naar SDV’s verandert de hele levenscyclus van auto’s, van design en productie naar aftersales en schadeherstel.
Waar schadeherstel vroeger hoofdzakelijk draaide om plaatwerk, lak en onderdelen, komt er nu de complexe interactie tussen hardware, software en data bij. Een schade aan een SDV raakt niet alleen harde onderdelen, maar ook digitale ecosystemen, inclusief cyberveiligheid en cloud based functionaliteiten. Dit brengt uitdagingen met zich mee. Niet alleen technisch, maar ook organisatorisch en juridisch.
Complex
Een SDV bestaat uit een gelaagde architectuur van softwareplatformen, sensoren, actuatoren en softwaremodules die via centrale besturingseenheden met elkaar communiceren. Daarom is het bij een aanrijding met een fysieke schade niet voldoende om enkel die zichtbare onderdelen te inspecteren. Dat is met alle ADAS-functies nu eigenlijk al zo, maar bij SDV’s gaat dat nog een paar stappen verder. Een aanrijding met een kleine fysieke schade kan grote, onzichtbare kostenposten opleveren.
Bij schadeherstel moeten monteurs met hun diagnoseapparatuur en uit te voeren software-updates toegang hebben tot individuele sensoren, controllers en/ of complete systemen
Het uitvoeren van een diagnose vereist geavanceerde apparatuur en toegang tot fabrikant-specifieke softwareplatformen. Schadeherstelbedrijven hebben niet altijd (volledige) toegang tot deze tools, wat de snelheid en kwaliteit van de herstelwerkzaamheden beïnvloedt. Het maakt de uitvoering van een schadereparatie aan een SDV al snel een stuk complexer. Het vraagt om investeringen in opleiding, apparatuur en ongetwijfeld de nodige certificeringen en licenties.
Cyberveiligheid
SDV’s zijn ontworpen met protocollen betreffende de cyberveiligheid om manipulatie en ongeautoriseerde toegang te voorkomen. Bij schadeherstel moeten monteurs met hun diagnoseapparatuur en uit te voeren software-updates tijdelijk toegang krijgen tot individuele sensoren, controllers en/of complete systemen. Bij de huidige technisch al complexe auto’s is dat niks nieuws, zou je denken, maar het SDV-concept roept toch nieuwe vragen op:
Hoe wordt gecontroleerd dat een hersteller geautoriseerd is om in te grijpen in het softwareplatform?
Hoe wordt voorkomen dat bij het toepassen van herstelsoftware bepaalde malware of een niet-gecertificeerde code wordt geïntroduceerd?
Wie is aansprakelijk als een foutief uitgevoerde update later tot een ongeval leidt: de hersteller, de fabrikant, of de softwareleverancier?
Zijn er bij een SDV-platform ondanks alle regelgeving wellicht toch nog data-drempels vanuit de OEM’s?
De noodzaak om binnen beveiligde omgevingen te werken betekent dat schadeherstelbedrijven sowieso moeten investeren in Sermi, maar zich wellicht ook nog aan moeten sluiten bij gecertificeerde systeempartners van de OEM’s.
Symbiose
Traditioneel schadeherstel richt zich op zichtbare schades, zoals aan de carrosserie, ophanging, verlichting, airbags en ruiten. Bij een SDV moeten fysieke en digitale herstellingen vaak gelijktijdig worden uitgevoerd.
Na vervanging van een bumper met geïntegreerde radar moet niet alleen de sensor fysiek worden geplaatst, maar ook gekalibreerd en softwarematig opnieuw aangemeld worden bij het netwerk.
Als een batterijpakket of regeleenheid van een EV beschadigd is, moet bij een SDV altijd gecontroleerd worden of de softwareconfiguratie overeenkomt met de originele fabrieksinstellingen.
De kosten van schadeherstel aan een SDV liggen hoger dan bij conventionele auto’s
Dit vergt een symbiose van de competenties van een mechanische technicus, een elektronicaspecialist en die van een software-engineer. Een kenmerk van SDV’s is dat hun functionaliteit continu verandert via over the air updates. Dit betekent dat een auto op het moment van herstel niet meer identiek is aan hoe hij uit de fabriek kwam. Een hersteller moet dus weten op welke softwareversie de auto draaide op het moment van de schade, welke updates intussen zijn uitgevoerd en heel belangrijk: of een herstelde module compatibel is met de actuele softwarestack. Bovendien kunnen updates die na het herstel worden uitgerold tot systeem-bugs leiden. Er komt dan ook een groeiende behoefte aan ‘intelligente handjes’ in de schadewerkplaats. Opleidingen moeten aangepast worden aan deze technologische (r)evolutie. Wat dat betreft hebben Nederlandse schadeherstellers al de nodige ervaring via pass-thru. En alleen al door de eigendomsstructuren van zogenaamd onafhankelijke schadeherstelbedrijven en dealerholdings, is de OEM-connectie groot.
Uitdaging
De kosten van schadeherstel aan een SDV liggen hoger dan bij conventionele auto’s. Dat komt niet alleen door de duurdere onderdelen, maar ook door vereiste investeringen in diagnoseapparatuur, softwarelicenties, validatieprocedures, trainingen en kostbare handjes in de werkplaats. Verzekeraars worstelen straks met het bepalen van dekkingsvoorwaarden en aansprakelijkheid van schadebedrijven.
De toekomst van het schadeherstel aan SDV’s hangt af van de mate waarin de sector erin slaagt standaarden en open platformen te ontwikkelen, en van het stimuleren van kennisoverdracht middels trainingen om kwalitatief SDV-herstel te garanderen. Alleen door een nauwe samenwerking van auto- en onderdelenfabrikanten, schadeherstellers, softwareleveranciers en verzekeraars kan een duurzaam ecosysteem voor het cyberveilig herstellen van SDV’s ontstaan.
De uitdaging ligt niet alleen in de fysiek-technische complexiteit van het herstel, maar ook in toegang, beveiliging, data-integriteit en kennis van zaken. De schadesector zal zich moeten heruitvinden rond het SDV-platform. Wie deze transformatie met aandacht voor digitalisering, samenwerking en kennisontwikkeling omarmt, zal klaar zijn voor de nieuwe generatie auto’s waarvan een software-platform het nieuwe chassis is.
