Op het gebied van aircoservice gaf de vakbeurs Auto Prof (van 31 januari tot 2 februari in Gorinchem) vooral het beeld van een gevestigde markt. Hoewel het een van de aandachtspunten is, zorgde het toenemend gebruik van CO2 als koelmiddel in nieuwe elektrische auto’s (bijvoorbeeld de Volkswagen ID.3 en ID.4) bij de aanwezige leveranciers vooralsnog niet tot veel vragen, of zelfs maar een bestelling.

Onder druk van de Europese verordening 517/2014, die tot doel heeft het milieu te beschermen door de uitstoot van fluorhoudende broeikasgassen te verminderen, zijn autofabrikanten gaan zoeken naar alternatieve methoden om te voorzien in comfortkoeling en, indien van toepassing, de koeling van het accupakket waar het een elektrisch voertuig betreft.

Mercedes-Benz bracht al in 2017 auto’s uit de hogere prijsklassen op de markt met CO2 als koudemiddel, maar dat voorbeeld kreeg tot voor kort nog niet veel navolging. CO2 is een natuurlijk koudemiddel, dat in tegenstelling tot de gebruikelijke koudemiddelen R1234yf en vooral R134a veel minder milieubelastend is. CO2 ademen we immers allemaal in en uit. Voor de duidelijkheid: R134a heeft een GWP (Global Warming Potential) van 1430 en R1234yf van 4. Beide behoren tot de fluorhoudende broeikasgassen en zijn dus in potentie een bedreiging voor het milieu. De GWP van CO2 is verwaarloosbaar en draagt niet bij aan het broeikaseffect.

R744

Om CO2 geschikt te maken als koudemiddel dient het ontdaan te zijn van vochtdeeltjes. De CO2 van koudemiddelkwaliteit heet dan R744 en wordt geleverd in gasflessen. Vanwege de hoge werkdruk (tot 140 bar) is voor aircoservice van bijvoorbeeld de ID.3 en ID.4, maar ook enkele speciale uitvoeringen van de Mercedes-Benz S-Klasse een apart aircoservicestation nodig. En hoewel je voor het werken met R744 geen F-gassendiploma nodig hebt, zijn er vanwege de hoge werkdruk wel weer arbo-eisen aan persoonlijke beschermingsmiddelen.

‘Als je gelukt hebt, knallen de elektronische systemen eruit; als je pech hebt, sta je zelf onder 400 Volt.’

CBX Nederland uit Geldermalsen levert voor aircoservice bij voorkeur de machines van Brainbee. Volgens directeur Maurits Golüke omdat de machines eenvoudig zijn in het gebruik, eenvoudig schoon te houden en bovendien beschikken over een automatische controle op en installatie van beschikbare updates. Brainbee heeft nog geen aparte machine om aircoservice te verlenen voor auto’s met R744 als koudemiddel, simpelweg omdat die vraag er, zeker vanuit het universele autobedrijf nog niet is, aldus Golüke. Immers, de enkele auto’s die al over dit systeem beschikken, komen voorlopig alleen bij de dealer en zelfs die zal niet in alle vestigingen een toepasselijk aircoservicestation hebben staan, maar bijvoorbeeld verwijzen naar de vestiging waar ze die wel hebben.

Ook Airco Techniek uit Groningen, die levert aan de grossiers en niet direct aan autobedrijven, beschikt nog niet over een machine die R744 kan servicen, maar verwacht die wel nog dit jaar van Ecotechnics, het merk dat zij vertegenwoordigen en dat inmiddels eigendom is van Snap-on.

Compressorolie

Dometic Benelux, dat Waeco vertegenwoordigt, beschikt nog niet over een aparte R744-machine. Wat Waeco wel heeft, zijn speciale oliën, van dealerkwaliteit, voor de compressoren van aircosystemen. De verkeerde olie tast namelijk de coating van de spoel in de compressor aan, wat uiteindelijk ernstige gevolgen kan hebben. “Als de spoel contact maakt met het chassis knallen in het gunstigste geval al je elektronische systemen eruit; als je pech hebt, sta je zelf onder 400 Volt”, aldus een medewerker van Dometic. “En dan zijn er ook nog mensen die menen dat er één soort olie is voor alle aircocompressoren. Dat wil ik toch bestrijden. Het is niet de eerste compressor die door het gebruik van de verkeerde olie kapot gaat.”

Manometer

Ook Frans Verwegen, beter bekend als Airco Frans, benadrukt het gebruik van de juiste compressorolie, die hij eveneens in het assortiment heeft. Frans heeft bovendien zelf een oplossing bedacht om de enkele auto met R744 als koudemiddel (drie heeft hij er tot nu toe in zijn werkplaats gehad), te kunnen servicen: een manometer met speciale snelkoppelingen die tot 160 bar aan kunnen. “Een systeem met R744 als koudemiddel is in feite ook een veel simpeler te onderhouden systeem. Je kunt de CO2 zonder belastend te zijn voor het milieu uit het systeem laten lopen en dan opnieuw bijvullen. Door te wegen weet je precies hoeveel CO2 je hebt toegevoegd. Eigenlijk ben ik vroeger ook zo begonnen, gewoon door koudemiddel af te wegen. Misschien dat ik mijn carrière in de aircotechniek ook zo eindig”, zegt hij lachend.

Airco Frans, dat in Nederland de aircomachines van Oksys vertegenwoordigt, maar service verleent aan alle merken, werkt voor autobedrijven, maar ook voor particulieren. Op de stand trekken hij en zijn twee collega’s vooral belangstelling voor het speciaalgereedschap dat met aircoservice gepaard gaat. Over R744 horen ze nog niemand.

‘Een systeem met R744 is in feite ook een veel simpeler te onderhouden systeem.’

Ook veel bekijks trekt de bijna veertig jaar oude Mercedes 560 SEL, die wel al een aircosysteem aan boord had dat aanvankelijk was gevuld met het inmiddels verboden R22. Dat is inmiddels vervangen door R134a, maar had evengoed met R1234yf afgevuld kunnen worden.

Dat sommige modellen uit de S-Klasse worden uitgevoerd met een aircosysteem op R744 verbaast hem niet. “Dat zijn toch de wat duurdere auto’s. Zo’n systeem kost ook behoorlijk wat. Ik verwacht dan ook niet dat het middel op korte termijn een hoge vlucht zal nemen, maar je weet het nooit.”

Foto boven: Is R744, op basis van CO2, het koudemiddel van de toekomst?