Het wetsvoorstel voor de nieuwe franchisewet, dat deze week door staatssecretaris Mona Keijzer naar de Tweede Kamer is gestuurd, belooft dealers meer inspraak te geven. Nu is het nog vaak zo dat importeurs als franchisegevers wijzigingen in een dealercontract zonder overleg aan hun dealers kunnen opleggen.

De nieuwe franchisewet verbiedt dergelijke eenzijdige contracten. Met de wet krijgt een traject dat in 2009 werd gestart eindelijk zijn beslag. De wet is van toepassing op de ongeveer 850 formules die in Nederland actief zijn. Gezamenlijk bieden zij werk aan 3750.000 mensen en brengen zij een jaarlijkse omzet van 55 miljard euro.

Eenzijdig

Tijdens een door Bovag georganiseerd debat in Den Haag over de wet gaf algemeen directeur Peter Niesink het dealercontract als voorbeeld. “Het gaat bijvoorbeeld over hoe importeurs verduurzaming in hun contracten met dealers verwerken. In driekwart van de gevallen gaat dat in overleg, gebeurt dat tijdig en gaat dat goed. Maar rond Kerst maakten wij mee met een Aziatisch en een Frans automerk dat zij eenzijdig de mix aan auto’s en de bonus-malusregeling aanpasten. Daarmee schoven zij een mogelijke boete van de Europese Unie voor het niet voldoen aan klimaatdoelen door naar hun dealers. Het is een voorbeeld van fabrikanten die al heel lang weten dat ze iets moeten veranderen in hun producten. Als ze dat niet voor elkaar krijgen, kan het niet zo zijn dat ze daar hun dealers voor op laten draaien. Het is exact zo’n voorbeeld waaruit blijkt dat deze nieuwe franchisewet hard nodig is.”

Advocaat Caspar Rutten, die in zijn praktijk vaak met geschillen rond dealercontracten en franchise te maken heeft, ziet inderdaad meer mogelijkheden tot inspraak voor dealers. “De wet regelt dat franchisegevers bij belangrijke veranderingen in de overeenkomst nadrukkelijk in overleg moeten met hun franchisenemers.”

Werkplaatsconcepten

Ook werkplaatsconcepten en schadeherstelketens zijn te beschouwen als vormen van franchise. Dat het daarbij in de praktijk nauwelijks tot rechtszaken leidt, laat al zien dat veel van dergelijke franchiseformules al in goed overleg functioneren. Caspar Rutten: “Er zijn veel verschillende soorten franchise, hard en zacht. De wet maakt dat onderscheid niet. Het is wel zo dat een formule buiten het bereik van de wet kan vallen als deze “te zacht” wordt, want een franchise is meer dan dat je producten van een bepaald merk verkoopt. Ik verwacht wel dat garageformules onder de wet vallen, al zijn ook daarbinnen grote verschillen. Sommige formules zijn eigenlijk van de franchisenemers zelf. Dat betekent normaal gesproken dat de franchisenemers meer aan de knoppen kunnen zitten.”

Rutten benadrukt dat de wet met name van belang is voor nieuwe relaties, het wijzigen van een overeenkomst, of het beëindigen daarvan. “Voor de uitvoering van bestaande contracten is goed franchisegeverschap van belang, maar speelt ook bij de selectie van nieuwe franchisenemers een rol. Zo is een franchisegever gehouden om te kijken of een bedrijf wel geschikt is voor een bepaalde formule. In de situatie dat iemand niet langer tevreden is over een formule, zonder dat de voorwaarden zijn gewijzigd en er geen sprake is van slecht franchisegeverschap, is er vaak maar één oplossing: opzeggen en contract uitdienen, waarbij de wet overigens ook verplicht tot goed franchisenemerschap”

In de Haagse wandelgangen was alvast vanuit verschillende geledingen van de branche te horen dat de voorwaarden die met name aan garageformules worden gesteld best wel wat strenger mogen worden.

Bovag-directeur Peter Niesink bedankt staatssecretaris Mona Keijzer voor het naar de Tweede Kamer brengen van de nieuwe franchisewet. Hij noemde dat “moedig en geloofwaardig”.