Op uitnodiging van Bosch kwam recentelijk een select gezelschap uit de aftermarket, waaronder de besturen van RAI Aftermarket en BOVAG, bijeen om te horen in welke richting de aftermarket en de aftersales zich zouden kunnen bewegen. Daarbij was één ding in ieder geval duidelijk: al zijn de trends voor iedereen hetzelfde, niet iedereen heeft dezelfde stip op de horizon.
Het Winter Test Centrum Vaitoudden van onderdelenfabrikant Bosch ligt vlakbij het minder dan 2500 inwoners tellende Arjeplog, het enige dorp van betekenis in de verre omtrek, in het Zweedse deel van Lapland. Hier worden onder extreme omstandigheden voor diverse autofabrikanten en toeleveranciers prototypen getest van personen- en bestelauto’s, en hun systemen, al dan niet elektronisch.
Winterse omstandigheden
Het WTC Vaitoudden is één van de elf testcentra van Bosch wereldwijd. Bosch test al sinds 1969 in de regio, aanvankelijk om de toen nog nieuwe ABS-systemen en later ook ESP-systemen te kunnen onderwerpen aan praktische functietesten. In 1973 opende Bosch er een eigen testfaciliteit. Eind 2003 werd Bosch eigenaar van het 420 hectare grote Vaitoudden-terrein, grotendeels bestaande uit een bevroren meer met een ijsvloer van 70 centimeter dik. Zodoende viert Bosch dit jaar in Vaitoudden maar liefst twee feestjes. Niet alleen is Bosch dit jaar vijftig jaar aanwezig in de regio, maar viert het tevens het twintigjarige bestaan van het WTC Vaitoudden zelf.
Mede door de extreme winterse omstandigheden is Vaitoudden alleen van november tot en met maart, wanneer de temperatuur ruim onder de nul graden Celsius ligt, operationeel. Hier, vlakbij de Poolcirkel, wordt uitgebreid onderzoek gedaan naar ABS-, ESP- en traction control-systemen, de drie-eenheid die voor een rijveilig weggedrag moet zorgen. Na de praktijktesten wordt, op basis van een prototype, het betreffende automodel, onderdeel of systeem productierijp verklaard, dan wel terugverwezen naar de tekentafel.
Overigens zijn in deze regio, ter grootte van een land als België, diverse andere auto- en onderdelenfabrikanten actief met eigen testtracks, waar ook een aantal bandenfabrikanten gebruik van maakt.
Aftermarket en aftersales
Het is met name de Bosch Chassis Systems Control-divisie die in Vaitoudden vaste klant is. Mede door de groei van het aantal EV-modellen worden steeds vaker systemen voor regeneratief remmen en vacuüm-vrije elektrische rembekrachtigingssystemen aangeboden voor testprogramma’s. Verder worden voor autofabrikanten airbags en ADAS (hoofdzakelijk camerasystemen) getest, naast specifieke productideeën van Bosch zelf, als een pro-actieve voorbereiding op eventuele introducties aan nieuwe en potentiële OE-afnemers.
V.l.n.r. staand: Rob Visser, Adrie Valentijn, Eric Rietveld, Rene Heidt, Marcel Karlas, Jos Veldhuisen, Caroline van Nieuwenhoven, Dennis de Buck, Johan van der Hoeven, Tim Giessen, Mark van Schijndel, Gerard ten Buuren, Jaap Verweij, Bram Teun Koskamp, Freek Blekxtoon, Marco van der Aa, Hessel Terpstra en Michel Chaudron. En v.l.n.r. zittend: Peter Terlouw, Cor Baltus, Jeroen van de Braak, Oscar Greven, Ton van Tilburg en Han ten Broeke.
Communicatie
De Zweed Jacob Hellkvist is als sitemanager feitelijk de operationeel directeur van het testcentrum Vaitoudden. Samen met zijn team zorgt hij ervoor dat fabrikanten, hun gasten en hun medewerkers in een warm bad terechtkomen. BKP Driving Events & More onderhoudt de diverse circuits en testtracks, maar ook de auto’s in de diverse werkplaatsen. De kantoren, het restaurant, de receptie en de veiligheidsmedewerkers vallen eveneens onder de verantwoordelijkheid van Hellkvist. “Wij moeten door onze geïsoleerde omgeving hyper-flexibel zijn. Selfsupporting is een andere voorwaarde, want we kunnen niet even naar de stad rijden om iets voor elkaar te krijgen. Juist die twee voorwaarden houden in dat je een hecht team moet hebben, met mensen die voor elkaar aan de slag willen gaan en dat als een vanzelfsprekendheid zien.”
“We zien het team van Bosch als collega’s, waarbij wij vaak wat directer zijn in onze communicatie. Als wij iets constateren dat verbetering behoeft, dan sturen we geen mail, maar staan we aan het bureau van de betreffende engineer. Zeker nieuwe technici moeten daar even aan wennen. Alles draait erom dat we elkaar begrijpen en ons uiteindelijk realiseren dat we allemaal voor dezelfde klant aan het werk zijn, namelijk die autofabrikant die op zoek is naar de beste prestatie van zijn nieuwe model. Die mentaliteit bewaken we door samen de testen te evalueren. Niet alleen de product- en systeemtechnische aspecten ervan, maar ook de omstandigheden waaronder de testen verlopen: de kwaliteit van het ijsoppervlak, de curve van de bochten, de breedte van het wegdek, speciale obstakels et cetera. Het zijn allemaal zaken die van onderscheidend belang zijn als je een sportief model, een SUV of bestelauto op de baan zet. Daar zoek je samen naar de ideale configuratie en dat betekent ook respect voor elkaars standpunten en zeker ook de fysieke mogelijkheden. Door de engineers van Bosch en die van de betreffende autofabrikant vooraf bij deze zaken te betrekken voorkom je een potentiële mismatch achteraf.”
Nu technologische en maatschappelijke ontwikkelingen de aftermarket en de werkplaatsactiviteiten op hun kop lijken te zetten, wordt het voor ondernemers en managers steeds complexer om hun stip op de horizon in het zicht te houden. Er werden tijdens de bijeenkomsten dan ook veel vragen opgeworpen, zowel van de leden van RAI Aftermarket als van BOVAG, over hoe de wereld van de aftersales de komende jaren zal veranderen en hoe het autobedrijf en de onderdelendistributeurs daarop moeten voorsorteren. Directeur Thierry Leblanc van Bosch Automotive Aftermarket Benelux en Frankrijk benadrukte daarbij dat je je niet gek moet laten maken door alle vermeende trends. Fabrikanten en ondernemingen in de aftermarket zullen nog vele jaren, ook na 2035, hun verdienmodel in belangrijke mate aan de verbrandingsmotor ophangen. Het wagenpark, dat bovendien jaar-op-jaar nog groei zal vertonen, zal in 2030 nog altijd voor 75 tot 80 procent uit deze voertuigen bestaan. Bosch zal daarom blijven investeren om zijn klanten, ook in de aftermarket, te helpen deze auto’s te onderhouden en te repareren. Denk daarbij naast pass-thru met name aan remote diagnostics. Die activiteit zal een vlucht gaan nemen, evenals de ontwikkeling van een platform voor het analyseren van voertuigdata.
Investeren
Een en ander neemt niet weg dat tegelijkertijd de elektrificatie doorzet, zowel in de vorm van batterij-elektrische auto’s als door de verbranding van waterstof (brandstofceltechnologie). Daarnaast gelooft Bosch ook in e-fuels, al vergt de erkenning daarvan de nodige politieke moed van overheden. “Het nieuwe verdienmodel bestaat dus uit een combinatie van de ICE-business van vandaag en de EV-business van morgen. Dat morgen is wel dichterbij dan je denkt, want de EV van vandaag staat ver voor 2035 al in de universele werkplaats. Dat vereist dus investeringen in kennis en vaardigheden, in digitalisering en online klantencommunicatie, dus in medewerkers en in werkplaatsen. Vandaag beginnen is daarbij een must”, aldus Leblanc.
Smartphone op wielen
Als Jacob Hellkvist de operationeel directeur is, zou je de Duitser Sebastian Hess kunnen zien als de algemeen directeur van de testsite van Bosch in Vaitoudden. Hij geeft leiding aan een team van ruim driehonderd engineers en andere technici die in opdracht van Bosch of de diverse autofabrikanten tests voorbereiden, uitvoeren en evalueren. In het vijf maanden tellende testseizoen worden zo’n zestig testevents gehouden, voor het merendeel product- en systeemgericht, al vinden er ook marketingevents plaats. “Op dit moment wordt bij de evaluaties steeds vaker kunstmatige intelligentie ingezet. Dat betekent niet alleen dat we met relatief weinig mensen veel kunnen doen, maar dat we bovenal complexe processen nog beter kunnen ontleden.”
“Toen Bosch hier vijftig jaar geleden van start ging, was dat met vijf engineers die het eerste ABS-prototype van Bosch wilden testen onder extreme weersomstandigheden. Daar kwam later ESP bij en traction control. Die zijn inmiddels een drie-eenheid en vormen nog altijd de hoofdmoot van de tests hier in Vaitoudden. Ook airbags, ADAS-camera’s en comfortsystemen worden hier getest.”
Gevraagd naar de huidige ontwikkelingen op het gebied van elektronica zegt Hess: “Ik denk dat digitalisering en elektrificatie de consument en de industrie veel zullen brengen, rijveiligheid voorop. Overigens denken velen dat Tesla de auto-industrie middels elektrificatie tot de grote veranderingen heeft aangezet, maar die verandering heeft vooral onder maatschappelijke druk plaatsgevonden. De grootste verandering die Tesla heeft veroorzaakt, is een versnelling in het denken en doen rond de transformatie van de elektronische en elektrische architectuur van de auto, inclusief connectiviteit, OTA en online updates. De gedachte achter de mobiele telefoon, dat je middels één centrale processor (ECU) alle andere functionaliteiten aanstuurt, heeft Tesla in de auto gebracht. Dat gaf een enorme versnelling aan het ontwikkelen van de elektronische en elektrische architectuur, waarbij slechts enkele ECU’s alle systemen aansturen. Dat heeft vervolgens ook grote invloed op de aftermarket en de aftersales.”
Prototypes
Het testcentrum Vaitoudden is niet het enige test- en researchcentrum in de regio Arjeplog. Meerdere auto- en onderdelenfabrikanten (waaronder BMW, Volkswagen en Continental) zijn er enkele maanden per jaar actief op hun eigen testgronden. Dat er in deze regio zoveel zijn, komt ook omdat het een natuurlijke hideaway is voor fabrikanten om er met hun prototypes rond te rijden en een Walhalla dus voor de ‘spionnen’ van de autobladen, die dan ook zoveel mogelijk worden geweerd. Maar wie bereid is om de reis naar de poolcirkel te maken en in de regio zijn ogen de kost geeft en bereid is om bij de soms extreem lage temperaturen (tot soms wel -40 graden celsius) zijn of haar fototoestel paraat te hebben, kan de nodige prototypes en of aangepaste modellen in beeld krijgen.
