Toen een groot deel van werkend Nederland gedwongen werd om thuis aan de slag te gaan, werd het stil op de Nederlandse wegen. Schadeherstellers zagen dat direct terug in het snel afnemende werkaanbod. Brancheorganisatie Focwa stelde die eerste coronaweek onmiddellijk een crisisteam samen, dat de leden proactief ging helpen.

Femke Teeling, directeur van Focwa, heeft een paar tropenmaanden achter de rug. Met haar spreken we over een crisis waarop niemand was voorbereid. Toen Nederland grotendeels op slot ging en de mobiliteitsbehoefte kelderde, werd de schadeherstelsector – de specialisten uit de ruitherstelsector en de caravan- en camperbedrijven voorop – geconfronteerd met een acute daling van het werkaanbod. “Gelukkig konden we snel schakelen en de leden helpen, met een luisterend oor. En omdat we korte lijntjes hebben in Den Haag konden we onze leden helpen met bijvoorbeeld de aanvragen van de verschillende regelingen zoals de now. Maar er kwamen nog veel meer vragen op ons af. Onze rol als brancheorganisatie konden en moesten we nu meer dan ooit laten zien”, opent Femke Teeling ons gesprek. 

Werkaanbod

Als gevolg van de coronacrisis zijn bedrijven kritisch naar hun autogebruik gaan kijken. De leaseauto komt als arbeidsvoorwaarde onder druk. Op dit vlak zullen met name grote ondernemingen en leasemaatschappijen keuzes maken. Daarnaast zal in brede zin het thuiswerken worden omarmd. Teeling: “Ten aanzien van de zakelijke mobiliteit zullen er zaken blijvend veranderen, denk ik. Sowieso gaan we op korte termijn niet terug naar de tijd van voor de crisis. Zeker niet als bedrijven hun organisatie structureel aanpassen aan de 1,5 meter economie, met als gevolg minder noodzakelijk autoverkeer. Dat betekent automatisch minder gereden kilometers. Onze branche is erg conjunctuurgevoelig. Een door velen verwachte, hopelijk korte recessie kan het autogebruik tijdelijk nog extra negatief beïnvloeden. Tijdens de eerste coronamaanden, en zelfs nu nog, horen we van onze leden dat de druk op de werkplaats erg groot is. Zeker als hun verdienmodel, hun werkaanbod, een grote zakelijke component bevat. Ik ben ervan overtuigd dat deze trend wel eens structureel kan zijn. Uiteraard is dat afhankelijk van de nodige externe en nog onbekende factoren. Een beschikbaar vaccin kan alles zo weer op zijn kop zetten.”

Intensief

Een wake upcall dus voor alle partijen? 

”Ja, want ook al lijkt de coronadreiging wat minder groot, de economische gevolgen blijven ons nog wel even achtervolgen. We moeten alert blijven en waar nodig snel schakelen, zoals we ook de afgelopen maanden kort op de bal bleven.” Als voorbeeld noemt ze hoe in het begin van de coronacrisis sommige leasemaatschappijen hun klanten lieten weten dat schades en zelfs onderhoud wel even uitgesteld mochten worden. “Dat hielp de omzet ook niet. We zijn toen direct in gesprek gegaan met VNA (Vereniging Nederlandse Autoleasemaatschappijen) en met individuele leasemaatschappijen. Het heeft gelukkig niet lang geduurd voordat de betreffende lessors hun beleid bijstelden. Wat trouwens niet betekent dat er massaal werk binnenkomt. De zakelijk gereden auto wordt gewoon even minder vaak gebruikt.”

‘Onze leden weten nu waarom ze lid zijn van Focwa’

Het roept de vraag op hoe Focwa ervoor staat, na de ongetwijfeld intensief beleefde maanden. “Een belangrijke conclusie die we hebben getrokken, is dat je in tijden van een grote en acute crisis de waarde voor je leden kan bewijzen. Ze weten nu, koppelen ze naar ons terug, waarom ze lid zijn van Focwa en, via ons, van MKB Nederland. Wat onze toegevoegde waarde is, konden velen direct ervaren.”

TOGS en SBI

Hoe vertaalde dat zich naar de praktijk?

“Het varieerde van een luisterend oor bieden tot hulp bij NOW-aanvragen en eventueel overleg met banken. Of het veranderen van de voor sommige bedrijven cruciale SBI-codes, om een beroep te kunnen doen op de TOGS-regeling (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren, red.). Dat was en is wel of niet een bijdrage van duizenden euro’s. Met name voor de leden in het caravan- en campersegment was dat bijna een voorwaarde om te kunnen overleven. En wat te denken van het maken van protocollen? Zodat we de overheid en onze klanten konden laten zien dat een Focwa-schadeherstelbedrijf er alles aan deed om veilig te werken. Niet alleen voor de klanten, maar ook voor het personeel en de leveranciers. Al met al merken wij dat de band tussen de leden en Focwa absoluut sterker is geworden.”

“Ik kan het niet genoeg benadrukken: investeer in je personeel.”

Wat zijn momenteel belangrijke actiepunten? 

“We pakken weer diverse certificeringstrajecten op, want de kwaliteit van onze leden mag door corona niet worden verzwakt. Verder zijn we in gesprek met grote stakeholders over een bijdrage in de investeringen die nodig zijn om te voldoen aan de coronamaatregelen. Zo’n vergoeding zie je in meerdere branches al geaccepteerd worden. Wij willen vooral de zakelijke klanten, die voor een groot werkaanbod zorgen, overtuigen dat dit een noodzakelijke vergoeding is. Tenslotte hebben we zopas met de vakbonden de mogelijkheid tot het uitstellen van de cao-verhoging in ruil voor vakantiedagen onderhanden. Ook op die manier kunnen we de liquiditeitspositie van onze leden versterken.”

Personeel

Vóór de crisis was de werving van jonge, gemotiveerde werknemers een belangrijk dossier. Hoe belangrijk is dat aspect nu, gezien alle druk op het werkaanbod? 

Teeling: “Het is naast voertuigdata een dossier dat erg veel aandacht verdient. “Dat onze branche vergrijst is door corona niet veranderd. Het blijft dus noodzakelijk om te werken aan instroom van jonge mensen in je onderneming, crisis of geen crisis. Dat is een les die we de vorige crisis in 2008-2009 hebben geleerd. Het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Carrosseriebedrijf heeft een zogenaamd O&O-fonds, om de instroom van jonge medewerkers te bevorderen en vakmensen vast te houden. Eerstejaars leerlingen aannemen wordt met dit fonds financieel erg aantrekkelijk gemaakt voor de Focwa-leden. Jonge mensen voor ons vak interesseren is namelijk niet alleen een individueel bedrijfsbelang, het is een branchebelang. Daarnaast wordt in brede zin ingezet op een uitbreiding van gesubsidieerde trainingsdagen. Ik kan het niet genoeg benadrukken: investeer in je personeel.”

Connected car

Focwa praat mee in Brussel over het voor de hele branche belangrijke dossier voertuigdata. Bleef dat de afgelopen maanden prioriteit krijgen?

“Opvallend genoeg werd in Brussel flink doorgewerkt. Het dossier voertuigdata bleef dan ook actueel. Binnen onze AFCAR-alliantie is druk bijgedragen aan de beeldvorming bij Europese politici. Maar ook in Nederland bleven we politici ondanks hun coronahoofdbrekens informeren over het datadossier. We hebben ons bovendien binnen AFCAR Nederland nog versterkt met een nieuwe partner, MKB Nederland. Hun ervaringen in Den Haag blijken voor ons van grote toegevoegde waarde.”

Slotvraag: komt er dit jaar nog een Focwa-congres?

“Ja, maar dan wel in een digitale versie. In de voorbereiding bleken er zoveel onzekerheden omtrent de haalbaarheid van een fysiek congres, dat we besloten hebben om het dit jaar volledig digitaal te organiseren. Niemand kan voorzien of het virus eind dit jaar nog een keertje de kop opsteekt. Ook zijn er relaties die nog niet toe zijn aan een plenaire bijeenkomst met vele honderden mensen. Bovendien vragen we ons af of netwerken op 1,5 meter wel bijdraagt aan de sfeer van een congres. Kortom, Als het dan toch anders moet, dan maar een keer een rigoureuze verandering. Dus hebben we gekozen voor de honderd procent digitale variant. Daar komt bij dat we veel positieve respons hebben gekregen op onze webinars van de afgelopen maanden. Onze leden staan open voor een andere vorm van communiceren met Focwa. Nóg een belangrijke les van deze crisis.”