Naast een autobedrijf te Bemmel staat een bedrijfswoning, die de ondernemer heeft verhuurd aan derden. De gemeente vond dat in strijd met het bestemmingsplan. De college legde de ondernemer, tevens eigenaar van de bedrijfswoning, een last onder dwangsom op om de overtreding te beëindigen. Was er sprake van een overtreding en moest de ondernemer de nadien verbeurde dwangsom van vijf mille betalen? De zaak kwam voor de bestuursrechter van de Rechtbank Gelderland.1

Een bedrijfswoning staat op het terrein van een bedrijf waarmee de woning een functionele binding heeft. De woning mag niet aan willekeurige derden verhuurd worden. Binnen de Omgevingswet kunnen andere regels gelden dan voor reguliere woningen. De gemeente zal in de omgevingsvisie en in het bestemmingsplan het gebruik en de functionele binding nader kunnen invullen.

Handhaving

De ondernemer verhuurde de woning al jaren aan derden. De gemeente kreeg er lucht van en stelde zich handhavend op. De bewoning door derden was immers strijdig met het bestemmingsplan, omdat de bewoners niet bij het autobedrijf werkzaam waren. Om zijn standpunt kracht bij te zetten legde het college van burgemeester en wethouders een last onder dwangsom op aan de ondernemer.

Tot 1 juni 2021 kreeg de ondernemer een begunstigingstermijn om de overtreding op te heffen. Bij gebreke daarvan zou de ondernemer de dwangsom van vijfduizend euro moeten betalen. Een dag later stond de toezichthouder op de stoep die constateerde dat de bewoning nog steeds in strijd was met het bestemmingsplan.

Bezwaar

De ondernemer maakte bezwaar tegen de opgelegde last onder dwangsom. Naar zijn mening was er helemaal geen sprake van een overtreding. Hij kwam op de proppen met arbeidsovereenkomsten waaruit bleek dat de huurders van de bedrijfswoning in dienst waren van het autobedrijf, voor drie uren per week. De werkzaamheden bestonden uit het toezicht houden en bewaken van het bedrijfsterrein, showroom en werkplaats. Dergelijk toezicht in de vorm van aanwezigheid van de huurders waarborgt een permanente controle. Geen gekke gedachte, om van de huurders beveiligers te maken in dienst van het autobedrijf.

Invordering dwangsom

Maar zo had de gemeente het eerste besluit niet bedoeld en ging over tot invordering van de verbeurde dwangsom. De ondernemer stapte naar de bestuursrechter. De rechter moest vaststellen of er sprake was van een overtreding en of de gemeente kort gezegd de dwangsom mocht invorderen. De rechtbank overwoog dat bewoning van de bedrijfswoning door deze werknemers niet noodzakelijk was, onder meer gezien het geringe aantal uren dat zij volgens de arbeidsovereenkomsten moesten verrichten.

Geen dwangsom

Ondanks dat er sprake was van een overtreding, hoefde de ondernemer de dwangsom niet te betalen. Per 1 juni 2021 waren er inderdaad arbeidsovereenkomsten met de huurders, zodat de ondernemer aan de opgelegde last heeft voldaan. Het college verduidelijkte aan de bestuursrechter de opgelegde last. Daar ging de bestuursrechter niet in mee. De last zou door die uitleg immers zwaarder zijn. Daardoor kleefde er aan het primaire besluit een zorgvuldigheidsgebrek. De ondernemer hoeft de onterecht opgelegde dwangsom niet te betalen.

Wie mag er wonen?

Heeft u een bedrijfswoning? Let dan goed op het bestemmingsplan en aanvullende voorschriften of de bewoning daarmee in lijn is. In deze zaak lijkt de gemeente de handhaving wat klungelig te hebben opgepakt. Gelukkig voor de ondernemer wordt hij daartegen door de bestuursrechter beschermd voor wat betreft de opgelegde dwangsom. Maar de bestuursrechter oordeelde dat er wel degelijk sprake was van een overtreding. Er was geen noodzaak of redelijk belang dat het voor de werknemers noodzakelijk maakte om op het perceel te mogen wonen. Overweegt u uw bedrijfswoning te verkopen of te verhuren aan derden? Overweeg dan legalisering in overleg met de gemeente.