Prachtig, de bouwdozen van Lego-Technic. Van ‘brick’ tot ‘brick’ uitgedacht door de Lego-engineers te Denemarken. Steeds weer nieuwe kleuren, vormen en technische functies. De rode steentjes blijven mijn favoriet. Sommige bouwwerken staan te pronken in de vitrine en anderen worden opnieuw uitgevonden. Want wat is er leuker om als ‘brickmaster’ een statisch Technic-model tot leven te wekken met een Technic-elektromotor? Waar plaats je de batterijhouder? Hoe zorg je voor een passende overbrenging? In hoeverre blijft het originele model authentiek?

Bestaande auto’s met een brandstofmotor ombouwen naar een ‘Battery Electric Vehicle’ roept vergelijkbare vragen op, maar daar ben je er niet mee. Die moeten immers de openbare weg op en dat mag alleen met een geldig kenteken. Welke eisen zijn er op het gebied van elektrische voertuigen? Mag je een bestaand voertuig wel ombouwen? Wat zou de constructeur daarvan vinden?

Een klassieke Mini, Defender, Kever of Porsche voorzien van een elektrische aandrijflijn is een businessmodel geworden. Of zo’n auto nog authentiek is laat ik in het midden, maar kennelijk zijn er voldoende redenen om tot een dergelijke retrofit over te gaan. Populaire klassiekers worden met een stroomstoot nieuw leven ingeblazen en kunnen aan een tweede of derde levenscyclus beginnen.

Liever geen half werk?

Bestaande seriemodellen zijn door fabrikanten de afgelopen jaren in de transitie van ICE omgekat naar een BEV, dat scheelde tijd in de ontwikkeling. Het kwam de wegligging en functionaliteit van die halve EV’s niet ten goede. Een succesvolle BEV komt als zodanig van de tekentafel. De homologatie neemt de fabrikant voor zijn rekening. Hoe werkt dat bij een retrofit-EV?

We nemen een Mini voorzien van een Nederlands kenteken, bouwjaar begin jaren 60. Voor een dergelijke Mini zijn verschillende retrofit sets leverbaar. Verbrandingsmotor eruit, elektromotor met accupakket erin. Aan welke eisen moet deze elektrische Mini voldoen? Een wijziging in de aandrijflijn brengt met zich mee dat er een individuele keuring nodig is door de RDW te Lelystad.

Regeling Voertuigen

De eisen waar deze Mini aan moet voldoen zijn onder meer te vinden in de Regeling Voertuigen, Artikel 5.2.12a. Daarin staan algemene eisen die aan (elektrische) voertuigen worden gesteld. Uit artikel 6.2 lid 1 van die regeling volgt dat een wijziging in de constructie van een geregistreerd voertuig, met uitzondering van de inbouw van een elektrische aandrijflijn, de eisen van toepassing zijn zoals die luidden ten tijde van ingebruikname van het voertuig.

Wijziging aandrijflijn

Artikel 6.2 lid 2 van de regeling bepaalt dat op de inbouw van de elektrische aandrijflijn in een gekentekend voertuig de eisen van toepassing zijn zoals die luidden op de datum van de aanvraag van de goedkeuring. Oftewel de Nederlandse wetgever maakt het mogelijk om met behoud van kenteken de Mini te voorzien van een elektrische aandrijflijn mits die voldoet aan de eisen op het moment van aanvraag van de keuring. Die eisen zijn dezelfde eisen die gelden voor nieuwe elektrische voertuigen.

De eisen die aan elektrische voertuigen worden gesteld zijn te vinden in Reglement nummer 100 VN/ECE dat voorschriften bevat voor de goedkeuring van voertuigen met een elektrische aandrijflijn. Aan de elektrische aandrijflijn van de Mini uit de jaren 60 worden kort gezegd dezelfde eisen gesteld als aan de elektrische aandrijflijn van een Tesla. Een in het oog springende eis is bijvoorbeeld het gebruik van de oranjekleurige kabels.

Stoorzender

De elektrische componenten en het voertuig als geheel moeten voldoen aan de eisen die volgen uit Reglement nummer 10 versie 5 VN/ECE. Dat zijn specifieke regels die ervoor moeten zorgen dat elektrische auto’s geen rondrijdende stoorzenders worden. Ten slotte moet de Mini voldoen aan de algemene eisen zoals die onder meer volgen uit de apk.

Het monteren van een elektrische aandrijflijn kan tot gevolg hebben dat het gewicht van de auto te hoog wordt wat aanpassingen aan chassis noodzakelijk maakt. Aanpassingen aan de aandrijflijn en het chassis maken dat opnieuw moet worden beoordeeld of de auto van een nieuw kenteken moet worden voorzien. De Mini is geen Mini meer maar een zelfgebouwde auto.

Een Kever is geen Porsche

De eigenaar van een auto naar het model van een Porsche 356 Speedster kreeg geen kenteken van de RDW voor zijn replica. Hij procedeerde zonder succes tot en met de Raad van State.1 Het ging om een replica met een ingekort chassis afkomstig van een Kever. De inkorting bedroeg 30 centimeter zodat Volkswagen volgens de RDW niet meer als fabrikant aangemerkt kon worden met als gevolg dat het VIN gewijzigd moest worden. Het bouwwerk zou dan moeten voldoen aan de actuele toelatingseisen en dat was volgens de RDW niet het geval.

Een Corvette is geen Ferrari

Het is de moeite waard om de uitspraak van het Gerechtshof Den Haag te bekijken op rechtspraak.nl.2 Het lijkt op een artikel in een tijdschrift voor klassieke auto’s, zoveel afbeeldingen van Ferrari staan erin. In die zaak gaat het om een replica van een Ferrari Daytona Spyder, die gebaseerd is op het chassis van een Corvette. Ferrari eist van de professionele verkoper om de verkoop te staken, omdat inbreuk wordt gemaakt op het merk- en auteursrecht van de Italiaanse sportwagenfabrikant. Ferrari krijgt gelijk.

Wat vindt de constructeur?

Ik heb nog geen gepubliceerde uitspraken kunnen vinden van rechtszaken waarin de RDW bezwaar maakt tegen een zelfgebouwde of retrofit elektrische auto. Ook heeft zich kennelijk nog geen fabrikant gemeld die niet duldt dat bijvoorbeeld een tweedehands Tesla-aandrijflijn wordt ingebouwd in een klassieker. De RDW heeft als taak om erop toe te zien dat alleen veilige voertuigen aan het verkeer mogen deelnemen. Een constructeur wil niet dat zijn naam in verband wordt gebracht met voertuigen die niet onder zijn vleugels zijn ontworpen en op de markt zijn gebracht.

Het ombouwen van een klassieker naar een elektrische klassieker is dus goed mogelijk, als daarbij rekening wordt gehouden met de eis dat het chassis en de carrosserie in tact blijven. Het bestaande kenteken en VIN blijven dan behouden. Wanneer grotere aanpassingen worden gedaan is er in feite sprake van een zelfgebouwd voertuig, waardoor het een nog grotere uitdaging is om aan de regelgeving te voldoen. Wat zou Elon Musk ervan vinden als u bedrijfsmatig (tweedehands) Tesla-aandrijflijnen in Defenders gaat monteren?

1 Raad van State, 5 september 2018, ECLI:NL:RVS:2018:2909
2 Gerechtshof Den Haag, 11 oktober 2022, ECLI:NL:GHDHA:2022:1995