Aan het einde van het eerste kwartaal zitten er in mijn mailbox elk jaar meerdere, op de komende periode gerichte rapporten van onder meer consultancybureaus, banken, private equity en internationale brancheorganisaties. Van McKinsey tot BCG, van Clepa tot Nada en van Figiefa tot RAI Aftermarket, allemaal proberen ze de marktontwikkelingen voor hun klanten dan wel leden te duiden en te vertalen in trends, zodat zij er beleid op kunnen maken.
De laatste jaren zijn de gesignaleerde trends in de automotive veelal de eerder voorspelde marktontwikkelingen, al dan niet in een nieuwe jas gestoken. Vanzelfsprekend zijn trends aan verandering, of minimaal aan actualisering onderhevig. Marktinzichten wijzigen nu eenmaal. Dat is geen diskwalificatie, maar realiteitszin, die vooral wordt gestimuleerd door de versnelde ontwikkeling van de technologie.
Een trend die rap zijn glans aan het verliezen is, is die van het agentenmodel. Communiceren met de eindklant – de consument – blijkt voor autofabrikanten een brug te ver, waarbij autofabrikanten vooral het kapitaalsbeslag door de aan te leggen voorraden auto’s hebben onderschat. Nu mogen de dealers weer aan de bak. Dat dit marketingmodel door de auto-industrie alweer ter discussie staat, met kapitaal- én gezichtsverlies als gevolg.
Een andere trend die het niet lijkt te gaan worden, is die van de deelauto. Het lijkt een nichemarkt te blijven, hoe nobel het concept ook is. Erg afhankelijk van nationale omstandigheden blijft e-commerce een continue uitdaging.
Blijvertjes
De autonoom of zelfrijdende auto blijft wel in de trendlijstjes aanwezig. De daaruit voortgekomen markt voor ADAS krijgt steeds meer aandacht. Ook elektrificatie, digitalisering en connectiviteit blijven in trendoverzichten recht overeind, ook al worden de laatste twee trends in stukken geknipt. Beide zijn min of meer megatrends die fungeren als paraplu voor bijvoorbeeld:
– De software defined vehicle (SDV)
– De smart cockpit, middels apps als consumer interface
– Kunstmatige intelligentie (in de auto of in de cloud)
– Cybersecurity
– Data-analytics (predictive maintenance)

Ook duurzaamheid, circulariteit, mobiliteitsdiensten, e-fuels en EU-regelgeving komen veel voor bij de marktontwikkelingen die worden voorgeschoteld. Relatief nieuw is de verhoogde aandacht voor het ouder wordende wagenpark. Nederland werd daarbij vaak weggezet als uit de tijd, met bewoners die vooral geïnteresseerd zijn in (jong) gebruikte auto’s, en zelfs young- en oldtimers verkiezen boven een nieuwe auto. Nu is een ouder wagenpark bijna synoniem aan goed onderhoud. Een langer autoleven past bovendien helemaal in de trend van circulair en duurzaam denken. Door de hoge mate van digitalisering bij SDV’s en EV’s wordt de verlenging van de economische en technische levensduur van de auto middels updates en upgrades straks min of meer gewoon. Het is voor diverse autofabrikanten zelfs onderdeel van hun nieuwe verdienmodel.
Optimisme
De circulaire economie en het streven naar meer duurzame producten en diensten zorgen speciaal binnen de reparatie- en onderhoudsmarkt voor optimistische geluiden. Een ouder wordend wagenpark heeft kwalitatief goed onderhoud nodig en wordt middels de apk en software updates ook gewezen op de noodzaak van regelmatig onderhoud. Concepten als predictive maintenance (voorspelbaar onderhoud en zelfs vervangingen) zullen die ontwikkelingen alleen maar versterken. Dit alles betekent dat de aftermarket en daarbinnen de aftersalesactiviteiten niet alleen maar aan verandering onderhevig zijn, maar ook potentie hebben om onderdeel van een succesvol verdienmodel te worden. De inmiddels door velen geaccepteerde visie dat de elektrificatie een langere landingsbaan nodig heeft om de consument te bereiken, zorgt ervoor dat we nog heel lang een werkplaatsomzet zullen zien die uiteraard naast een toenemend aantal EV’s steunt op voertuigen met een diesel- en vooral een benzinemotor.