Volgens de Amerikaanse schrijver Mark Twain zijn er drie soorten leugens en de overtreffende trap van de drie zijn de statistieken. Als je het mij vraagt te kort door de bocht, maar een kritische houding ten opzichte van statistieken is zeker wenselijk. Bulkleverancier van statistische informatie is het Centraal Bureau voor de Statistiek, de naam zegt het al. Terwijl we als redactie de laatste hand leggen aan het nummer dat u in handen heeft publiceert datzelfde CBS het bericht dat we sinds de coronapandemie nog nooit zoveel reden.
Het blijkt echter niet helemaal waar, per auto is het gemiddelde kilometrage juist lager dan voor de pandemie. Elke auto rijdt gemiddeld 5,7 procent minder. En toch is het totaal aantal kilometers op recordhoogte. Dat is te danken aan de almaar groter wordende autovloot.
We zien een veranderend reisgedrag sinds de pandemie. Mensen werken gewoon meer thuis en minder op kantoor, iets wat kantoorbeleggers ook merken. Het wordt ook onderbouwd door het aandeel zakelijke kilometers dat achterblijft bij de tijd voor de pandemie. Het zijn juist de particulieren die meer rijden dan voor de pandemie. Kleine, noodzakelijke nuance: een particuliere automobilist kan ook zakelijke kilometers rijden. Een automobilist in een auto van de zaak rijdt veelal niet alleen zakelijk, maar ook privé.
We schrijven veel over het rap duurder worden van automobiliteit en dat dit voor bevolkingsgroepen verschillende effecten heeft. Ook RAI Vereniging en Bovag maken zich zorgen over deze trend. Tegelijkertijd laten de CBS-cijfers zien dat het autobezit er niet minder om wordt. Zoals met alle statistieken moet je dieper in de cijfers duiken voor het echte verhaal. Zo constateert het CBS dat autorijden het minst populair is onder de groep die het minst te besteden heeft. En het omgekeerde geldt ook: de rijksten rijden het meest.
Interessant in de analyse is verder dat de verhouding tussen de kilometers die mannen maken en die vrouwen maken begint te verschuiven. Ook de leeftijdsopbouw verandert. Ten slotte constateert het CBS ook dat het aandeel elektrisch gereden autokilometers stijgt.
Zijn dat nou grove leugens, in de woorden van Twain? Of biedt het juist interessante inzichten mits je je erin verdiept. Feit is dat koppensnellers al gauw met een verkeerde conclusie achterblijven.