Tijdens een grote onderhoudsbeurt vervangt u de distributieriem en de spanrol volgens het onderhoudsschema van de fabrikant. De klant tikt een slordige duizend euro aan u af. Korte tijd daarna loopt de spanrol vast en knapt de riem. Spanrol onjuist gemonteerd? Fabricagefout in de spanrol? De klant staat teleurgesteld bij u aan de servicebalie. De gevolgschade aan de motor is gelukkig beperkt.
De kans is groot dat u de klant weer op weg helpt en hem niet nogmaals die duizend euro in rekening brengt. De klant hoefde immers niet te verwachten dat de spanrol het zo kort na montage zou begeven. Dat lijkt op een non-conformiteitsvraag. Die vraag krijg ik vaak tijdens presentaties over non-conformiteit bij verkoop. Speelt het onderwerp ook in de werkplaats?
Non-conformiteit wordt meestal in één adem genoemd met koop. Logisch, want het onderwerp is geregeld in de wet bij het onderwerp (consumenten)koop. De verkoper heeft de verplichting om een zaak te leveren die beantwoord aan de overeenkomst. De zaak moet kort gezegd voldoen aan de verwachtingen die de koper mocht hebben op grond van de koopovereenkomst.
Het begrip staat ook bekend als ‘wettelijke garantie’. Als u vaker mijn columns leest, weet u wellicht dat ik dat begrip onjuist vind. De wetgever garandeert namelijk niks. Als u contractuele garanties geeft, geeft u die garantie en niet de wetgever. Het is goed mogelijk dat u evenals bij verkoop contractuele garantie geeft op door u verrichte werkzaamheden, bijvoorbeeld de BOVAG-reparatie- en onderhoudsgarantie.
Maar onderhoud en reparatie vallen toch niet onder verkoop? Deze werkzaamheden vallen juridisch gezien onder de overeenkomst tot aanneming van werk, een specifieke variant van de overeenkomst van opdracht.1 De wet kent een aparte regeling voor aanneming van werk. Daaruit volgt onder meer dat de opdrachtgever een redelijk loon verschuldigd is, wanneer vooraf geen prijs besproken is.2 De klant kan dus niet zeggen, “u hebt mij vooraf geen prijs genoemd, dus ik betaal niets”.
Voor reguliere werkzaamheden wordt vaak een prijsopgave vooraf gedeeld met de klant op basis van flatrate tarieven. Maar bij lastiger te begroten werkzaamheden, zoals restauratie van klassiekers of het oplossen van complexe storingen, ontstaan weleens discussies over wat een redelijk loon is. Daarbij is ook van belang, als u wel een prijs heeft genoemd, of het om een richtprijs of vaste prijs gaat.
Is de klant een consument? Dan heeft de wetgever bepaald dat ook de regels van consumentenkoop van toepassing zijn op de overeenkomst tot aanneming van werk. Daaruit volgt dat de klant een beroep kan doen op non-conformiteit ten aanzien van de werkzaamheden en geleverde onderdelen. Dat is op zichzelf een logische gedachte, omdat bij reparatie ook onderdelen of accessoires worden verkocht.
Terug naar de defecte spanrol. Na kort onderzoek stelt u vast dat het om een fabricagefout gaat. U reclameert bij uw grossier die de fabricagefout erkent en de grossier levert u kosteloos een nieuwe spanrol en riem. Maar u zit met de dubbele montagekosten? Moet de grossier die ook vergoeden en eventueel verhalen op de fabrikant? Dat is op zichzelf een logische gedachte.
Veel grossiers hebben vergoeding van deze extra montagekosten echter via de algemene voorwaarden uitgesloten, zodat u die zelf voor uw rekening moet nemen. De consument kunt u er niet mee belasten.
Kortom, ook in geval van werkplaatsopdrachten kan de klant een beroep doen op non-conformiteit. In de praktijk komt het in de regel niet snel tot een procedure bij de rechter. Ik vermoed dat de meeste autobedrijven de betreffende kwestie gelukkig direct met de klant kunnen oplossen. Levert de klant u zelf (gebruikte) onderdelen aan met het verzoek deze te monteren? Dan kan de klant uiteraard ten aanzien van een gebrek aan dat onderdeel niet bij u klagen. Wijst u de klant wel op de risico’s.
Vragen? Bel of mail naar mr Maarten Brouwers, brouwers@hslaw.nl, 06-42778419
1 Rb. Rotterdam, 18 november 2022, ECLI:NL:RBROT:2022:10811
2 Rb. Gelderland, 23 september 2020, ECLI:NL:RBGEL:2020:4866
