De investeringsbereidheid ten aanzien van werkplaatsapparatuur is dit jaar aan de lage kant, vooral omdat er minder grote nieuwbouwprojecten van dealers zijn. Over de trends in de markt voor werkplaatsapparatuur sprak Aftersales Magazine met Bart Kamps, algemeen directeur van Explora, één van de leidende leveranciers van werkplaatsapparatuur in ons land.

Hoe groot schat je de huidige markt voor werkplaatsapparatuur in ons land?
“De markt voor werkplaatsapparatuur ligt de afgelopen jaren rond de 85 tot 100 miljoen euro op jaarbasis, waarvan 20 tot 25 procent wordt gerealiseerd in de zware sector. Helemaal transparant is de equipmentmarkt in ons land niet, omdat er geen aantallen worden bijgehouden en er ook via wederverkopers en webshops werkplaatsapparatuur op de markt gebracht wordt.”

De afzetmarkt stagneert. Zijn er specifieke pijnpunten?
“Het is zeker geen kommer en kwel, hoor. Ondanks de druk op de nieuwbouwprojecten gaan vervangingsinvesteringen gewoon door en worden er – zeker door de overnames die in dealerland zijn gepleegd – ook verbouwingen gerealiseerd. De aftersales is voor alle autobedrijven veelal de kurk waarop de onderneming drijft en dus zijn investeringen meestal goed te verantwoorden.”

Wat zijn de huidige trends als het over equipment gaat?
“Ondanks dat de vraag naar EV’s afzwakt, zet de energietransitie in de mobiliteitssector door. De overheid, zowel nationaal als Europees, heeft nu eenmaal besloten om de verbrandingsmotor uit te faseren. Of we dat nu leuk vinden of niet, dat heeft gevolgen voor de aftersales en dus voor de werkplaats. Door de EV-transitie worden in eerste instantie investeringen in de werkplaats gestimuleerd. Hoogspanning en batterijpakketten zijn relatief nieuw voor de gemiddelde werkplaats. Zo zal naar verwachting de vijftons hefbrug min of meer de standaardhefbrug in een personenautowerkplaats worden, zeker als er regelmatig bestelauto’s met een elektrische aandrijving voor reparatie en onderhoud in de werkplaats komen. Bandenservice staat eveneens op de agenda, mede door sensoring en de EV-transitie. Verder zullen we in bijna iedere werkplaats wel een heftafel voor een EV-batterijpakket gaan zien en komen er meer tweekolommers met speciale opnamevoorzieningen.”

Werkplaats- en werkplekefficiency zijn op dit moment belangrijke thema’s.
“Dat klopt, met een hoofdrol voor ergonomie als het om werkplaatsapparatuur en gereedschappen gaat. Goede werkomstandigheden zijn een vereiste in een tijd waarin het vasthouden van personeel net zo belangrijk is als het werven van nieuwe medewerkers. Monteurs moeten met plezier en veilig hun werk kunnen doen. Neem onderstelservices. Band-wielcombinaties van 17 en 18 inch zijn heel gewoon tegenwoordig. Het is dan ook niet zo gek dat de vraag naar bandenliften voor toepassing bij banden (de-)montagemachines is gestegen. Gezien de stijgende vraag zijn ondernemers zich wel degelijk bewust van het belang van gezonde werkomstandigheden.”

Er is veel onzekerheid over hoe de aftermarket zich ontwikkelt. Dat remt de investeringsbereidheid.
“We merken dat dealermanagers zich afvragen of het agentenmodel hen wel meer zal brengen. Ondanks het feit dat het concept nog nieuw is, zijn er nu al fabrikanten die twijfelen. Dat helpt ondernemers niet om hun stip op de horizon te zetten. Daarnaast staat men voor de keuze om in de werkplaats wel of niet een multimerkenservice te ontwikkelen. Wij denken dat de aftersales bij dealergroepen steeds meer een universeel werkplaatskarakter krijgt, met wel een duidelijke merkuitstraling.”

Trainen en opleiden zijn voor leveranciers van equipment, net als bij onderdelendistributeurs, belangrijke activiteiten geworden.
“Equipment heeft ook meer en meer een hightech karakter. Als wij een wat complexer apparaat afleveren, hoort daar al gauw een training van een halve dag bij. Dat is niet alleen nodig om de efficiencyslag te kunnen maken, maar vooral om op de werkvloer het maximale uit de investering te halen. Ook bepaalde diagnostische trainingen worden inmiddels door ons aangeboden. Niet voor niets hebben we vorig jaar de opleidingsinstituten TOI-opleidingen en GOmotive overgenomen.”
Kennisniveaus verschillen enorm. Hoe ervaren jullie dat?
“Door tijdgebrek komen trainingsuren nogal eens in de verdrukking. Door het gebrek aan handjes op de werkvloer worden soms medewerkers aangenomen die in bepaalde gevallen nog een flinke leerweg voor de boeg hebben. Dat hoeft geen probleem te zijn als de betreffende ondernemer bereid is te investeren in die medewerkers.”

Certificering van bedrijven, werkplaatsen en werkplaatsmedewerkers wordt steeds meer een issue, met betrekking tot duurzaamheid. Sermi, apk, hoogspanning, branchenormering en merkerkenningen, om maar eens wat te noemen. Speelt dit voor jullie een rol?
“Absoluut, want kennis omtrent het gebruik en de kwaliteit of homologatie van equipment kan onderdeel zijn van een certificering. Wat Explora betreft spelen we hier met onze eigen trainginsfaciliteit TOI ook nadrukkelijk op in.”

Hoe ziet in jullie beleving de werkplaats van de toekomst eruit?
“Wij verwachten dat een werkplaats rondom een diagnosestraat zal worden georganiseerd, waarbij alle te controleren punten, zowel mechanisch (stuurinrichting, wielstanden) als optisch (bandenprofielen, lakbeschadigingen, lekkages), gecombineerd met motor- of batterijdiagnose (wellicht op termijn deels ook over the air) in één diagnoserapport worden vermeld. Alle apparatuur en diagnostische input is in dat geval met elkaar connected, lees: digitaal verknoopt, gekoppeld aan een eventueel direct toe te passen reparatie- of vervangadvies. Het is eigenlijk een superteststraat. Wij noemen dat intern het ‘wasstraatmodel’. Zo ver is het nog niet, maar er wordt door sommige fabrikanten, ook in het merkkanaal, al mee geëxperimenteerd. Deeloplossingen zijn ook al beschikbaar. Moderne apk- en diagnosestraten zijn er nu al, met een remmentestbank, ADAS-kalibratie, uitlijn- en geïntegreerde bandenprofielmeting, koplampafstelapparaat et cetera, waarbij monteurs nu nog met een tablet- dan wel smartphoneoplossing de data tot een reparatievoorstel voor de werkplaatsklant samenvoegen.”

De apk is een belangrijk onderdeel van de aftersales en heeft eveneens invloed op de investeringen.
“Zeker. Af en toe veranderen de keuringseisen en de eisen die daarmee aan de werkplaats worden gesteld. Hadden we vorig jaar de deeltjesteller en de regels omtrent koplampafstelapparatuur, nu wordt er nagedacht over in welke mate ADAS-controles in de apk zouden kunnen worden geïntegreerd. Al langer kijkt de RDW naar het wel of niet introduceren van een schokdempertest.”

Tot slot, hoe ontwikkelt het landschap van werkplaatsen zich?
“Ik heb geen glazen bol, maar als je beluistert wat de invloed van de EV-transitie op termijn heeft op het werkaanbod, en je leest rapporten van onder andere de HAN en de grote adviesbureaus, dan lijkt een reductie van 30 procent van het aantal benodigde werkplekken realistisch. Daar staat de toename van software gestuurde systemen en nieuwe technologie tegenover, waardoor een deel van de benodigde diagnostische activiteiten, inclusief updates over the air, nieuwe impulsen aan en kansen voor de werkplaats geven. Het vraagt daarbij om nieuwe competenties van de werkplaatsmedewerkers.”