Ik las onlangs een tweetal, bijna ‘antieke’ speeches van voormalig ABA-voorzitter Hub Veders. Zijn maiden speech uit 2003, toen hij aantrad en bij de opening van het ABA-congres in 2005. In 2003 zag hij de kansen die de toen nog jonge Monti-regelgeving het universele autobedrijf zou gaan bieden. Monti moest omarmd worden, eindelijk een gelijk speelveld. Maar in 2005 moest hij constateren “dat het merkkanaal ondanks alle Monti-afspraken ons blijft traineren.”

Het is bijna 2020, wat is er vijftien jaar later veranderd? Wellicht de instrumenten die ACEA gebruikt om het gelijke speelveld voor zich uit te schuiven. Cyberveiligheid, privacy en mededinging zouden voor de auto-industrie, en meer specifiek de aftermarket, een drie-eenheid moeten zijn. Maar het trio staat op gespannen voet met elkaar. Mede om die reden schuiven de Brusselse ambtenaren de beslissing over vrije toegang tot voertuigdata voor zich uit. Iedereen snapt dat de autofabrikant de regie wil behouden. Aan de andere kant weten diezelfde fabrikanten ook dat, voor een eerlijk speelveld, het onafhankelijke kanaal moet kunnen beschikken over ongecensureerde datastromen. Dat wil men op economische gronden zo lang mogelijk tegenhouden, maar is een directe aanval op de mededingingsregels.

Met cyberveiligheid hebben fabrikanten een argument dat hen ‘helpt’ het vrije kanaal (nog) van zich af te houden. Ze houden politici voor dat niet de industrie maar zij aansprakelijk zijn, mocht er iets fout gaat op de weg, aangezien derden toegang hebben gekregen tot de systemen. Geen politicus durft dat aan. Helemaal ongelijk heeft de ACEA-lobby hier natuurlijk niet. Zij claimt dat de autofabrikanten die veiligheid wél kunnen garanderen. Of in ieder geval de aansprakelijkheid op zich willen nemen, mits ze natuurlijk de regie houden over de datastromen.

En dáár staat het gedwongen huwelijk tussen cyberveiligheid, privacy en met name mededinging op springen. Want uiteindelijk kijkt de Commissie naar het belang van de consument, niet naar dat van ondernemingen. Cyberveiligheid kon in Brussel wel eens als belangrijker worden geacht dan mededinging. Natuurlijk wordt er een lijmpoging gezocht. Het voorgestelde certificeringssysteem Sermie bijvoorbeeld. Maar ook daar is het laatste woord nog niet over gesproken.

Een gelijk speelveld, dat is wat Hub Veders in 2003 voorzag en velen na hem hoopten. Maar het zal nog wel even duren. In de nieuwe BER van 2023 misschien?