Aan het begin van de milieuconferentie COP26 in het Schotse Glasgow waren de onderhandelaars van de deelnemende landen – met name die uit de VS en Europa – voorbereid om af te spreken met ingang van 2035 te stoppen met de verkoop van nieuwe auto’s met een verbrandingsmotor. Die afspraak is slechts ten dele gemaakt.
Tijdens de slotdag van COP26 sprak D66’er Steven van Weyenberg, onze demissionaire staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, het publiek resoluut toe: “Het is tijd voor een versnelling van de EV-transitie”, stelde hij. “Dat moet niet alleen om de klimaatplannen te realiseren, maar simpelweg ook omdat we recht hebben om schone lucht in te ademen.” Daarbij hield hij zijn gehoor voor, een beetje naïef wellicht, dat de investeringen die daarmee gemoeid zijn groene banen opleveren. In enkele woorden liet hij daarmee weten dat Nederland voor de batterij-EV kiest. Hij had het tot teleurstelling van de autosector niet over mogelijke alternatieven. Het is voor Den Haag nu EV-only, zo lijkt het.
2030, 2035 of 2040
Weyenberg hield namens het demissionaire kabinet vast aan 2030 als het jaar waarin de verkoop van nieuwe personenauto’s (en de invoer van gebruikte auto’s) met een verbrandingsmotor (ICE) stopt. Na 2030 kun je alleen nog batterij-EV’s of waterstofauto’s registreren. Zelfs hybride modellen mogen dan in Nederland niet meer worden verkocht. Tenminste, dat is het plan, want ondertussen wordt duidelijk dat de laadinfrastructuur daarbij een sleutelrol gaat spelen. Wet- en regelgeving is in de maak, maar nog niet afgerond en dus kan 2030 worden opgerekt als dat nodig is.
Naast Nederland hebben ook Canada, Nieuw-Zeeland, Ierland en het Verenigd Koninkrijk 2030 als jaar van de totale EV-transitie voor ogen, terwijl de meeste andere EU-landen zich richten op 2035-2040. Ford, Volvo en Mercedes-Benz zijn tot nu toe de enige autofabrikanten die het COP26-akkoord hebben getekend en stellen dat zij in de belangrijke markten in 2035 zullen stoppen met het leveren van ICE-auto’s.
Landen als de VS, China en Duitsland tekenden het akkoord niet, net zo min als belangrijke autofabrikanten als Volkswagen, Toyota en BMW. Je moet je afvragen of bij de huidige scherpe concurrentie tussen merken en landen statements over een ban op de verbrandingsmotor wel houdbaar zijn. Sommige deelnemers opteren ervoor voorlopig alleen te stoppen met diesel. Volkswagen, dat toch een voorloper wil zijn als het om de EV-transitie gaat, gebruikt de fors achterlopende investeringen in de laadinfrastructuur als argument om nog niet geheel te stoppen met de productie van ICE’s, want het verdienmodel moet wel op orde blijven. Toyota, dat het COP26-akkoord eveneens niet tekende, zegt op eigen kracht te streven naar zero-emissie mobiliteit.
End of the road
De voorstanders van een EV-only-strategie voor 2030-2035 stellen dat de auto- en transportsector verantwoordelijk is voor 20 procent van de uitstoot die bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Het International Energy Agency ziet het elektrificeren van de mobiliteit als een belangrijke voorwaarde om die opwarming te voorkomen. Helen Clarkson, ceo van de Climate Group en mede-organisator van COP26, zei trots dat in Glasgow de verbrandingsmotor ten grave is gedragen. “It is the end of the road voor ICE.”
Tijdens het congres lieten ook de nodige activisten van zich horen. Daaronder de voorstanders van een algeheel autoverbod in binnensteden. Lukt dat niet, dan streven zij in ieder geval naar autoluwe steden. Daarvoor moet niet de infrastructuur worden aangepast aan de mobiliteit, maar de mobiliteit aan een minimale infrastructuur. Denk niet dat dit louter activisten zijn met een hoodie of een balaclava; de gemeente Amsterdam geeft een online magazine uit, genaamd Autoluw. Daarin staan voorstellen om enerzijds auto’s uit de binnenstad te weren en anderzijds de EV te stimuleren, net als het gebruik van tweewielers en het OV. In Utrecht wordt een nieuwe woonwijk voorbereid waarin geen plaats meer zal zijn voor automobiliteit. Jools Townsend, voorzitter van de Sustainable Transport Alliance, een belangrijke lobbygroep als het om mobiliteit gaat, stelde dat we moeten oppassen dat de discussie niet verzandt in wat voor een type aandrijving de toekomstige auto moet hebben: “Focus veel meer op alternatieven voor de auto, dus niet: welke auto wordt het, maar: welke vorm van mobiliteit wordt het in plaats van de auto?”
Of je nu wel of niet overtuigd bent van de noodzaak om de klimaatdoelen te realiseren ten faveure van de elektrische aandrijving, of door wagenparken actief te verkleinen, feit is dat je deze veranderingen niet kunt doorvoeren zonder na te denken en plannen te introduceren die ook de economie redden, want ook al duurt de transitie nog tien, twintig jaar, er zijn vele honderdduizenden Europese aftersalesbanen mee gemoeid!
Foto boven: De gemeente Amsterdam geeft een online magazine uit, genaamd Autoluw. Daarin staan voorstellen om enerzijds auto’s uit de binnenstad te weren en anderzijds de EV te stimuleren, net als het gebruik van tweewielers en het OV. In Utrecht wordt een nieuwe woonwijk voorbereid waarin geen plaats meer zal zijn voor automobiliteit.
